کارگاه استندآپ کمدی ویژه هشتمین جشنواره سراسری طنز سوره یکشنبه ۲۶ مرداد با اجرای رضا ساکی و با حضور نویسندگان، شاعرانی همچون ناصر فیض، سعید بیابانکی، جلال سمیعی، مهدی استاد احمد، مهرداد صدقی، امیر اسماعیلی و … برگزار شد.
به گزارش شیرین طنز، به نقل از خبرنگار پایگاه خبری حوزه هنری در این نشست، سعید بیابانکی با اشاره به این که در مهمانی های خانوادگی و دوستانه معمولا کسی هست که به اصطلاح مجلس گرم کن است و با شوخی هایش مجلس را به وجد می آورد، اظهار کرد: این نوع شوخی ها قوام پیدا نکرده است تا شکلی هنری پیدا کند و به استندآپ کمدی بدل شود.
وی ادامه داد: استندآپ کمدین های جهان آدم های پولداری هستند و در کشور ما هم چند نفر هستند که بیشتر مبتنی بر تقلید صدا و نقل لطیفه اند. البته اجرای استندآپ کمدی به طور صحیح نیز در کشور ما چالش ها و مشکلاتی در بر دارد.
بیابانکی همچنین با اشاره به تجربه هایی که به همراه ناصر فیض و برخی دیگر از طنزپردازان در زمینه استندآپ کمدی داشته اند، گفت: دفتر طنز حوزه هنری می تواند منابع پژوهشی در زمینه استندآپ کمدی استخراج کند و به طنزپردازان و علاقه مندان ارائه کند.
میثم عبدی بازیگر و کارگردان تئاتر نیز با اشاره به این که استندآپ کمدی هنری است که نیازمند ارتباط رو در رو با مخاطب است، عنوان کرد: زمانی که در کشورمان صحبت از استندآپ کمدی می شود غیر ممکن است که به نمایش های “سیاه بازی” برنگردیم.
وی گفت: یک کمدین متنی می نویسد، چهارچوبی می سازد و بر اساس آن برنامه خود را اجرا می کند در حالی که هنر استندآپ کمدی بسیار مبتنی بر بداهه گویی است و هنرمند با پیشینه حافظه تئاتری، حسی و فیزیکی خود وارد سالن می شود و بر اساس ظرفیت تماشاگران شوخی ها و لطیفه هایش را تنظیم می کند و چنین شیوه ای در ایران کمتر اتفاق می افتد.
این بازیگر تئاتر ادامه داد: تماشاگری که تماشای استندآپ کمدی را انتخاب می کند باید خودش را برای هر شوخی آماده کند و مانند کسی است که در شهربازی ، وسیله خطرناک را انتخاب کرده است و باید خودش را برای ترسیدن آماده کند.
وی همچنین با تاکید بر این که استندآپ کمدین باید صداقت داشته باشد، عنوان کرد: در تئاتر می گویند اولین چیزی که تماشاگر از بازیگر می بینید چشم هایش است ، چرا که می خواهد ببینید صداقت در چشمان بازیگر وجود دارد یاخیر؟ در استندآپ کمدی نیز طنزپرداز باید صداقت داشته باشد تا مخاطب با او ارتباط بهتری برقرار کند.
عبدی گفت: استندآپ کمدی همانطور که از نامش بر می آید به صورت ایستاده اجرا می شود، چرا که کمدین باید بتواند در صورت لزوم از پانتومیم و حرکات بدن نیز برای رساندن پیامش به مخاطب استفاده کند.
جلال سمیعی مجری تلویزیون و طنزپرداز کشورمان نیز با اشاره به این که استندآپ کمدی کشورمان دو حوزه رسمی و غیر رسمی وجود دارد، عنوان کرد: در مجلس های مختلف و خیابان خیلی آدم ها را می بینید که با نمک هستند و خیلی خوب شوخی می کنند و لطیفه می گویند، اما همین آدم ها وقتی جلوی دوربین قرار می گیرند و یا برای تماشاگران در یک تالار برنامه اجرا می کنند نمی توانند حرف بزنند و دچار استرس و اضطراب می شوند.
وی ادامه داد: حوزه استندآپ کمدی در ایران به معنای واقعی خیلی کم وجود دارد، جان استوارت با برنامه “The Daily Show” که یکی از برنامه های موفق کمدی در جهان است با استفاده از تیم نویسنده قوی سال ها ست که مخاطبان را جذب کرده اند و حتی شبکه کمدی سنترال را راه اندازی کرده اند. در حالی که ما معمولا به خلاقیت های شخصی متکی هستیم و معمولا بر مبنای تجربه های یک نفر برنامه های و حرکت هایمان اتفاق می افتد. خیلی وقت ها خیلی از کسانی که برای برنامه های تلویزیونی و یا مراسم ها می نویسند خودشان هم اجرا می کنند.
مهدی استاد احمد گوینده رادیو و مجری تلویزیون نیز با اشاره به وجود نداشتن تیم نویسنده در کنار یک مجری، عنوان کرد: به نظرم خیلی ها ممکن است این مشکل را داشته باشند که دوست ندارند بنویسند و کس دیگری اجرا کند. این مشکل بر می گردد به اینجا که کسی که اجرا می کند اگر کارش بگیرد، خودش خوب بوده است و اگر نگرفته باشد هم خودش بد بوده است. البته ممکن است بتوان با تنظیم درآمدهای مالی نویسندگان این مشکل را حل کرد.
وی خاطرنشان کرد: مشکلی که خیلی از جاهایی که استندآپ کمدی را دیدم خیلی وقت ها وسط یک جلسه مانند شب شعر طنز ، ۵ یا ۱۰ دقیقه به کسی وقت داده شده است که استندآپ کمدی اجرا کند و توقع خاصی را ایجاد می کند که برای هنرمند دشوار است.
ناصر فیض مدیر دفتر طنز حوزه هنری نیز با تاکید بر این که در آینده با اجرای استندآپ کمدی مشکل خواهیم داشت، اظهار کرد: با کمترین هزینه ای که به شاعری غیر حرفه ای در نهاد ها و سازمان های مختلف داده می شود، در حال حاضر می بینیم که شعر را دچار مشکل کرده ایم. هر چند کارمان در چنین شرایطی سخت تر می شود اما می توانیم کاری کنیم که هم در دامن ابتذال نیفتیم و هم در دامن خود سانسوری نیفتیم.
این شاعر طنزپرداز ادامه داد: هر معیاری هم برای اجرای استندآپ کمدی بگذاریم باز هم مشکلاتی در این زمینه رخ می دهد و خط قرمز ها گاهی به سادگی قابل تشخیص نیست و خیلی خوشبینی است که فکر کنیم در طنز به معیارهایی خواهیم رسید که به شدت کارآمد خواهد بود و تاثیرخواهد گذاشت. در رابطه با استندآپ کمدی هم همین تصور ایجاد می شود که قرار است فضا را تلطیف کند و نمی گذارند تا مشکلات و مسائل گفته شود و البته باید توجه کنیم که بیش از اندازه هم خودسانسوری نکنیم.
امیر اسماعیلی نیز با بیان این که تاریخچه استندآپ کمدی به قبل از روحوضی هم بر می گردد، گفت: باید خصوصیتی را در نظر گرفت و آن تخصصی بودن این گونه است. در جایی کسی ۵ دقیقه صحبت های طنزآمیز حجت الاسلام و المسلمین قرائتی را به عنوان استندآپ کمدی آورده بود. شاید این سخنان نزدیک باشد به استندآپ کمدی اما یک حرکت تخصصی نیست.
وی افزود: ذوق و قریحه در لحظه جواب دادن یکی از ویژگی هایی است که هنرمند استندآپ کمدی بر آن باید تسلط داشته باشد. همچنین روایت خاطرات مشترک از نقاط جالب توجه در استندآپ کمدی است. نکته دیگر تصویر سازی است که یک هنرمند استندآپ کمدی بتواند در ذهن مخاطب ایجاد کند.
اسماعیلی با تاکید بر استفاده از زبان بدن در اجرای استندآپ کمدی ، عنوان کرد: کسی که استندآپ کمدی را اجرا می کند باید بتواند به بهترین شکل از اندام و حرکات بدنش استفاده کند و اگر ارزش آن از مفهوم و بیان بیشتر نباشد، کمتر نیست. خیلی از طنزها تصویری است و استفاده ایی که از بدن می شود کار را خیلی سخت می کند.
