یلدای کرونایی به خیر گذشت
من اگر مسئول ستاد کرونای شیراز در زمان حافظ بودم و این ابیات را می‌شنیدم که :
معاشـران، گــره از زلــف یار بــاز کنیــد
شبی خوش است، بدین قصه اش دراز کنید
حضور محفل انس است و دوستان جمع اند
و ان یکـــاد بخوانیــد و در فــراز کنیــد
حتماً با حافظ بابت برگزاری شب نشینی و تجمع شبانه برخورد می‌کردم و عذر شاعر و اشاره به در فراز کردن و برقراری تهویه را هم نمی‌پذیرفتم که رعایت پروتکل‌ها واجب است و حافظ و سعدی و شاعر و عامی نمی‌شناسد.
حالا از شوخی گذشته، آیا حافظ شیرازی هم پای بند این سنت بوده یا حال و حوصله آن را نداشته و شب سرد ابتدای زمستان، خوابیدن زودهنگام در کرسی گرم را ترجیح می‌داده؟ آیا اصولاً آن زمان هم مراسم یلدا مانند حالا برگزار می‌شده؟
هندوانه که نماد شب یلداست و غرور ایرانی را نشان می‌دهد که حتی در برابر سرسختی روزگار هم دهن کجی می‌کند و میوه خنک تابستان را در برابر هیمنه زمستان به نمایش می‌گذارد، آن زمان که یخچال نبود و کامیون و راه شوسه، چطور فراهم می‌شد؟ یلدا بی هندوانه بود یا از گرمسیر یا انبار فراهم می‌شد و حافظ هم یلدای هندوانه ای داشت؟
خرید دیوان حافظ با تخفیف ویژه
آن وقت‌ها حافظ و بقیه به چه تفال می‌زدند؟ به دیوان نصفه نیمه حافظ یا شعرای پیشین؟ آیا حافظ می‌دانسته بعدها دیوانش در شب یلدا محل رجوع مردم می‌شود؟…. بر فرض که می‌دانسته، در آن زمان جمعیت فلات ایران شاید به زور به چند میلیون نفر می‌رسیده و این ابیات برای آن تراکم جمعیت سروده شده است. الآن برای امروز ما که از صد میلیون فارسی زبان هم گذشته ایم، آیا این دیوان جواب می‌دهد؟
آیا ترافیک فال‌ها در ساعات محدود و معدود این شب باعث نمی‌شود نیات و فال هامان قاطی پاطی شود و یک سال دیگر هم پا در هوا به حالت تعلیق بمانیم؟ علاوه بر اینها، حال و روز ما در این روزگار با حال و هوای شیراز عصر حافظ و زمامداری شاه شجاع و ابواسحاق و امیر مبارزالدین، چقدر شباهت دارد و چقدر فرق کرده؟
به نظر می‌رسد که الان، کنایه ها و طنز نهفته حافظ جوابگوی این همه مشکلات آشکار و پنهان نیست. می‌شود آیا حافظ رخصت دهد که دیوان عبید را هم به کمک بگیریم؟ یا با آن نظر پاک خطاپوشش، دیوان مرحوم ایرج میرزا را هم احتیاطاً به منابع فالی اضافه کنیم تا لااقل خودمانی تر در مورد فال و حال مان اظهار نظر کند؟
علی ای حال، فعلاً که حافظ نیست و یلدای امسال هم رسید و به خیر و خوشی رد شد. علیرغم این همه سؤال و شبی طولانی و خلوت که باز تنها اشعار او بود که توانست آرام‌بخش باشد. دمش گرم!
نویسنده یلدای کرونایی : دکترعلی سالاریان در روزنامه اطلاعات
کاریکاتور : الهام خلیلی مهر
