محمد افلاک (هنرمند کاریکاتوریست) با اشاره به اینکه، زبان کارتون، با شگردی طنازانه، مسائل گوناگون و بعضا مشکلات جامعه را گوشزد می‌کند، تاکید کرد: جامعه و مسئولان باید به نقدِ هنرمندان روی خوش نشان داده تا با نمایش معضلات کشور، راهکارهای برون رفت آن از سوی کارشناسان پیشنهاد شود.
به گزارش شیرین طنز، به نقل از ایرنا، محمد افلاک، هنرمند کاریکاتوریستی است که در آثارش با ایده هایی جذاب، زبان کارتون را در خدمت بیان مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی پیرامونش گرفته است. روایت هایی که دغدغه شخصی هنرمند است.
هنرمند مخاطب را مستقیم به مقصد خود هدایت می کند. رویکرد انتقادی آثار افلاک با زبانی طنز، تلخ و گاها گزنده به گروتسک هایی بدل می شوند تا مخاطب از مواجهه با وضعیتی که بر واقعیت جهان پیرامونش اشاره دارد، آگاه شود.
چشم اندازهایی که تکرار و تکثر آن به عادت بصری روزانه ما درآمده است، در آثار افلاک، به صورت سمبولیک، زبانی استعاری به خود می گیرند تا زیر آگراندیسمان این کارتونیست، واقعه ها آشنایی زدایی شوند و به مخاطب فرمان ایست دهند؛ او را به مکث دعوت کنند، به دوباره نگریستن و اندیشیدن.
وی در سالهای اخیر در بسیاری از رویدادهای هنری حائز رتبه شده که می توان به سیزدهمین جشنواره تجسمی فجر به عنوان آخرین رویداد اشاره کرد که این هنرمند در بخش کارتون رتبه نخست را دریافت کرد.
تشریح اثر در سیزدهمین جشنواره تجسمی فجر
به گزارش شیرین طنز، افلاک روز دوشنبه در گفتگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا در تشریح اثر خود در سیزدهمین جشنواره تجسمی فجر گفت: این اثر از مجموعه دست های آلوده ، که با محوریت دست های پلیدی که در پس وقایع اقتصادی، فرهنگی و دیگر مسائل در جامعه است و به کارشکنی و جذب منافع شخصی، به شکل کلان دخالت دارند اشاره دارد که شرایط غم انگیزی را در جامعه رقم می‌زنند.
یک روز در خیابان پسر بچه کاری را دیدم که تا کمر در یکی از سطل های زباله سطح شهر خم شده بود و این طور به نظرم رسید که این سطل محل زندگی او شده است. با خودم فکر کردم چه کسانی همچنین بازی کثیفی را با این کودک به راه انداخته اند، که در نهایت ایده شکل گیری این اثر شد.
وی با اشاره به ضرورت دغدغه اجتماعی برای هنرمند گفت: تولید کننده اثر، وظیفه دارد که با شگردی ناب و طنازانه مسائل گوناگون و بعضا مشکلات جامعه را در زمینه های مختلف به شکلی که به مذاق مخاطب خوش بیاید بازتاب دهد.
اما این را هم باید بگویم که زبان کارتون با وجود شیرینی و جذابیت و تاثیر به سزایی که در حل معضلات هر کشوری دارد باید فرصت خودنمایی هم پیدا کند و این میسر نمی‌شود مگر با نشان دادن روی خوش به نقد و نقدپذیری از سوی جامعه و مسئولان. امیدوارم با فراهم شدن فضای نقد در جامعه، این هنر طنازانه نیز جای پای خود را بیشتر از قبل در بین مردم باز کند.
خرید پرفروش ترین کتاب ها با موضوع کاریکاتور
نقش پژوهش در آثار
این هنرمند به نقش پژوهش در آثار خود اشاره کرد و گفت: تحقیق و پژوهش در آثار من حرف اول را می‌زند و به محض اینکه ایده ای به ذهنم برسد درباره جزییات آن در اینترنت، کتابها، مقالات و دیگر منابع تحقیق می‌کنم. بالا رفتن سطح توان هنری هر فرد، به میزان سواد او در آن زمینه برمی‌گردد.
هنرمند به میزان اطلاعاتی که در ارتباط با رشته هنری خود دارد و یا در ارتباط با موضوع اثر خود، به آن دست پیدا می کند، بر متمایز شدن اثر تاثیر می گذارد.
وی به نقش جشنواره ها در افزایش کیفیت آثار خود اشاره کرد و گفت: رویدادهای هنری و جوایز در کار هنرمند بی تاثیر نیست ولی مهمتر از آن برای من حس رقابت و دانشی است که غالبا در اینطور محافل کسب و تجربه می‌کنم.
چون انسان ها در رقابت، نقاط ضعف خود را بهتر می‌شناسند و به این شکل می‌توانند استعدادها و توانایی های خود رو بهتر بشناسند و به رخ کشند.جشنواره ها در قالب برگزاری کارگاه می‌توانند به جوانان کمک کنند تا آنها قواعد ورود در فضای هنری را بیاموزند.
وضعیت هنر کارتون در کشور
افلاک در تشریح وضعیت هنر کارتون در کشور گفت: اینکه کارتونیست‌ها و کاریکاتوریست‌های ایران در عرصه جهانی، از جایگاه بسیار بالایی برخوردار هستند یک حقیقت است. ولی چند نکات مهمی وجود دارد که نباید از آنها قافل بمانیم. نخست اینکه منطقا تکنیک دیجیتال قرار است به سرعت اجرا و در عین حال به افزایش سطح کیفی کار کمک کند ولی در حال حاضر بالعکس است.
وی افزود: تکنیک دیجیتال باعث شده است که تکنیک کارها به شدت افت کند و با گفتن این جمله که یک اثر کارتون باید موضوعی قوی داشته باشد و اجرا در درجه دوم قرار گیرد، رفته رفته شاهد ورود آثار سطحی هستیم که با اجرایی دم دستی تولید شده است.
این در حالی است که باید به یاد آوریم که هنرمندان پیشکسوت این رشته همانقدر که برای موضوع اثر اهمیت قایل می شدند از تکنیک اجرای بالایی نیز برخوردار بودند و هستند.
محمد افلاک به مشکلات سال های اخیر همچون تحریم ها و کرونا اشاره کرد و افزود: این مشکلات در حوزه کاتون تاثیر زیادی داشته است. تعداد جشنواره ها و مسابقات به نسبت گذشته کاهش پیدا کرده است. درست است بخش زیادی از حیات این رشته بر دوش مطبوعات است اما نباید فراموش کرد که مسابقات قسمت مهمی از آن در زنده و پویا نگه داشتن هنرمندان کارتونیست است.
وضعیت اشتغال کارتونیست‌ها
وی وضعیت اشتغال کارتونیست‌ها و کاریکاتوریست‌ها در کشور را آشفته دانست و گفت: با کاهش تیراژ مطبوعات، مجلات و کتاب، اکثر هنرمندان این رشته با مشکلات اقتصادی روبرو هستند که اجبار به رشته های دیگر هنری کوچ کردند.
در گذشته ای نه چندان دور، اوضاع کارتون و کاریکاتور در مطبوعات بسیار خوب بود، این رشته حتی مجله ای اختصاصی برای خود داشت که هر ماه چاپ می‌شد، ولی در حال حاضر به سبب کاهش چاپ مجلات، لاجرم فضای کار نیز محدود شده است.
این هنرمند جوان ادامه داد: در این حوزه به سختی می توان امرار معاش کرد و اغلب هنرمندان این رشته تنها به دلیل عشق و علاقه به فعالیت خود ادامه می دهند و چراغ این هنر را روشن نگاه داشتند. امیدوارم دولت و نهادهای مرتبط، بودجه هایی برای چنین رشته هایی اختصاص دهند که بتوانند با رشد فعالیت های خود در جامعه اثرگذار باشند.
محمد افلاک متولد ۱۳۶۵ دارای مدرک کارشناسی کارگردانی انیمیشن است. این هنرمند جوان با ارائه آثار خود در بسیاری از جشنواره ها و رویدادهای هنری حائز رتبه شده است.
