«میلوش فورمن» با نام کامل «یان توماش فورمن» متولد هجدهم فوریه 1932 در چکواسلواکی سابق و فارغالتحصیل آکادمی هنرهای نمایشی در پراگ است.
وی را میتوان سرشناسترین چهره سینمایی جمهوری چک نامید که تاکنون دوبار موفق به کسب جایزه اسکار بهترین کارگردانی شده است. «فورمن» پیش از آنکه برای ساخت اولین فیلم بلند خود به آمریکا برود، چندین اثر کمدی در کشورش تولید کرد.
پس از سفر به آمریکا، وی به مقام استادی دانشگاه کلمبیا در رشته فیلمسازی رسید. اولین موفقیت چشمگیر او در سال 1975 رقم خورد؛ زمانیکه با اقتباس از رمان «کن کیسی»، فیلم «پرواز بر فراز آشیانه فاخته» را ساخت و توانست با این فیلم پنج جایزهی اسکار، از جمله بهترین کارگردانی را بهدست آورد.
«فورمن» در سال 1977 به شهروندی آمریکا درآمد و با حمایت استودیوهای فیلمسازی هالیوود، موفقیتهای بعدیاش را تضمین کرد. «آمادئوس» (1984) دیگر شاهکار «میلوش فورمن» است که هشت جایزه اسکار از جمله بهترین کارگردانی را برای او بههمراه آورد.
پس از آن وی در سال 1996 با فیلم «مردم علیه لاری فلینت» نامزد بهترین کارگردانی اسکار شد. فیلمهای آغازین دوران فعالیت سینمایی «فورمن» نزد هموطنانش در چکواسلواکی بسیار محبوب بودند؛ تا جاییکه استعارات و عبارات فیلمهای او در مکالمات عامیانه مردم مورد استفاده قرار میگرفت.
«فورمن» تا کنون 18 فیلم بلند ساخته است که آخرین آنها بهنام «اشباح مونیخ» بود. «رگتایم» (1981)، «والمونت» (1989) و «مردی روی ماه» (1999) از دیگر ساختههای معروف «فورمن» هستند.
وی در سال 1963 اولین فیلم بلندش را بهنام «رقابت استعداد» ساخت، اما با ساخت فیلم «پیتر سیاه» در سال 1964 بود که «فورمن» نامی برای خود در در عرصه بینالمللی بهدست آورد. وی دو سال بعد با فیلم ضعیف «توپ مرد آتشنشان» یکی از شکستهای سینماییاش را تجربه کرد.
بهغیر از دو جایزهی اسکار بهترین کارگردانی، این کارگردان 81 ساله طی سه دهه حضور فعال در عرصه هنر هفتم، افتخارات سینمایی متعددی کسب کرده است که میتوان به جایزه بافتا برای بهترین کارگردانی در سال 1977 (پرواز برفراز آشیانه فاخته)، خرس طلای برلین در سال 1997 برای «مردم علیه لاری فلینت» و خرس نقرهای بهترین کارگردانی در سال 2000 برای «مردی روی ماه»، جایزه بزرگ هیأتداوران جشنواره کن در سال 1971 برای «برخواستن»، جایزه بهترین فیلم خارجی جوایز سزار فرانسه در سال 1985 برای «آمادئوس»، جایزه مشارکت در توسعه سینمای جهان از جوایز فیلم اروپا در سال 1997، سه جایزهی گلدن گلوب برای بهترین کارگردانی در سالهای 1997، 1985 و 1976، صدف طلایی جشنواره لوکارنو در سال 1964 برای «پیتر سیاه» و جایزه ویژه «آکیرا کوروساوا» از جشنواره توکیو در سال 2006 اشاره کرد.
ایسنا