دبیر پیشین مجله بچه ها گل آقا در نشست “دگرخند” با بیان اینکه شاید بتوان طنز گروتسک و یا طنز سیاه را برای کودکان بیان کرد گفت: طنز صرفا خنداندن نیست گاهی میتوانیم به شیوه طنزآمیز کودکان را با اتفاقات ناراحت کننده رو به رو کنیم.
به گزارش شیرین طنز، به نقل از خبرنگار پایگاه خبری حوزه هنری، نشست نقد و بررسی آثار منتشر شده در حوزه طنز (دگرخند) با حضور مهدی فرج الهی کارشناس و مجری این برنامه، علی زراندوز دبیر پیشین مجله بچه ها گل آقا و سعید بی نیاز روزنامه نگار، نویسنده و روانشناس دوشنبه ۲۷ مرداد در سالن اوستا حوزه هنری و در حاشیه هشتمین جشنواره سراسری طنز سوره برگزار شد.
در این مراسم سعید بی نیاز با تاکید بر اینکه روانشناسی شوخ طبعی حوزه گسترده ای است اظهار کرد: این حوزه به قدری گسترده است که ماهنامه ای با همین نام با انتشار تحقیق های مرتبط به روی دکه می رود.
وی ادامه داد: شوخ طبعی همانطور که زبان شناسان می گویند ماده زبانی است که باید آن را فهمید. نظریه ژان پیاژه به این موضوع اشاره دارد که شناخت در کودکان در چهار مرحله شکل می گیرد. نخستین مرحله صفر تا ۲ سالگی است که به آن حسی _حرکتی می گوییم. از ۳ تا ۷ سالگی مرحله پیش عملیاتی و ۷ تا ۱۱ سالگی دوره ابتدایی یادگیری و در پایان از ۷ سالگی به بعد مرحله انتزاعی را پشت سر می گذارد.
این روانشناس همچنین گفت: هنوز هیچ نظریه ای وجود ندارد که نشان دهد کودکان چگونه طی چند سال ابتدایی زندگی خود دایره واژگانی شان به شدت بالا می رود مفاهیم در ذهن کودکان ۳ تا ۷ سالگی شکل می گیرد و در گسترش زبان کودکان کم کم مفاهیم را می فهمند. و به همین دلیل کودکان زیر ۷ سال به معماهای ساده ای که معانی دوگانه در آن وجود ندارد می خندند.
علی زراندوز نیز با بیان اینکه تا پیش از انتشار گل آقا هیچ نشریه تخصصی برای کودکان کار نمی کرد، گفت: در نشریه گل آقا، صابری فومنی صفحه بچه ها سلام را راه اندازی کرد و البته در آن زمان نگاه کودکانه به ادبیات کودک در مطبوعات وجود نداشت و موضوعات نشریه را هم مسائل سیاسی و اقتصادی را در بر می گرفت و به همین دلیل نیز در صفحه بچه ها سلام وارد مباحثی که دغدغه کودکان و نوجوانان بود نشدیم.
وی با تاکید بر اینکه در مجله بچه ها گل آقا برای نخستین بار به صورت جدی نگاه طنز برای کودک و نوجوان مطرح شد اظهار کرد: انتشار مجله بچه ها گل آقا در ابتدا به سوی بسیاری از بزرگان ادبیات کودک و نوجوان کاری غیر ممکن تصور می شد چرا که در آن سالها به تازگی جنگ تحمیلی به پایان رسیده بود و فشار بر جامعه بسیار زیاد بود و مردم تصور می کردند که طنز نویس دلقک و مطرب است و به همین دلیل نیز به سادگی نمی شد کار طنز انجام داد.
این نویسنده کودک و نوجوان خاطر نشان کرد: شماره های ابتدایی بچه ها گل آقا قابل نقد است اما در طول ۹ سال فعالیت این نشریه تجربیات بسیاری به گروه گردآورندگان اضافه شد که قابل توجه است. ما در این نشریه از آثار کودکان و نوجوانان استفاده کرده ایم برخی از کودکان ذاتا شوخ طبع هستند و در حال حاضر می بینیم که منصور ضابطیان در برنامه رادیو هفت از این دست کودکان استفاده می کند.
این روزنامه نگار با اشاره به برخی از آثار مطرح و ماندگار در حوزه ادبیات کودک و نوجوان اظهار کرد: عده ای هنوز از اثر منوچهر انتظامی(حسنی نگو یه دست گل) نان میخورند و والدین امروزی همچنان این اثر را برای کودکانشان می خرند و حتی نسخه های جدیدی از این اثر نیز منتشر شده است. البته معتقدم تصویرسازی این کتاب نیز اثری فوق العاده بوده است که توسط غلامی لطیفی شکل گرفته و از آن غفلت شده است.
زراندوز اظهار داشت بچه ها با آگاهی از اینکه آثارشان در چه سطحی قرار دارد مورد تشویق قرار می گیرند. وی با اشاره به اینکه نخستین اثرش در هفته نامه گل آقا در ۱۱ سالگی منتشر شد گفت: پس از انتشار این اثر به نویسندگی و طنز بسیار علاقه مند شدم و کتاب خریدم و مجلات گل آقا را خواندم و به نوعی می توانم بگویم وارد این عرصه شدم.
این نویسنده همچنین با بیان اینکه شاید بتوان طنز گروتسک و یا طنز سیاه را برای کودکان بیان کرد گفت: طنز صرفا خنداندن نیست گاهی میتوانیم به شیوه طنزآمیز کودکان را با اتفاقات ناراحت کننده رو به رو کنیم کاری که شل سیلور استاین نیز در آثارش نیز انجام داده است.
در این مراسم همچنین آقای وحدت به همراه ۲ کودک توضیحاتی نمایش گونه درباره طنز در ادبیات کودک و نوجوان ارائه کردند.
