جای خالی موسیقی طنز و طنز موسیقایی
مروری کوتاه بر برنامه‌های طنز محور تلویزیونی
چند ماهی است که برنامه تلویزیونی «شبخند» از شبکه تلویزیونی «شما» در حال پخش است.
برنامه تلویزیونی «شبخند» که مسابقه شعر طنز با حضور شاعرانی از شهرها و استان های سراسر کشور است، از شنبه تا چهارشنبه هر هفته ساعت ۲۰:۳۰، روی آنتن شبکه «شما» می‌رود.
پس از پخش برنامه‌های موفق و پربیننده‌ای چون «قند پهلو» و «منبع موثق» که اتفاقاً برنامه اخیرِ شبخند نیز برگرفته از وجوه ادبی- انتقادی همین دو برنامه مذکور است، شاهد جریان جدیدی از برنامه‌های طنز در رسانه تلویزیون هستیم.
تا پیش از این، تبلور طنز در برنامه‌های طنزمحور تلویزیونی، بیشتر در برنامه‌های نمایشی نمود داشت، ولی پس از حضور شاعران طنزپرداز شناخته شده این عرصه در رسانه، برنامه‌های طنز سیما در «شعر و ادب فارسی» نیز تجلی یافت و در کنار هنر نمایش، هنر فاخر شعر، پایگاه طنازان و طنزپردازان و سازندگان برنامه‌های طنز تلویزیونی گردید.
خوشبختانه این تبلورِ چندگانه، درخصوص هنرهای دیگر نیز نمود یافت.
از جمله در عرصه کاریکاتور هم برای مدتی شاهد برنامه‌های طنز محور تلویزیونی توسط کاریکاتوریست و طنزپرداز پیشکسوت «احمد عربانی» بودیم.
اما در این میان،متأسفانه هنر همیشه مغفول و مهجور «موسیقی» – به‌صورت بالاستقلال- کمتر در برنامه‌های طنزمحور تلویزیونی مجال بروز و ظهور یافته است.
البته موسیقی با کلامِ طنزآمیز تقریباً مسبوق به سابقه – هر چند کم‌رنگ در چهار دهه اخیر- بوده ولی موسیقی بی‌کلامِ طنز، گویا رو به بی‌رنگی است.
در سال‌های اخیر (به‌غیر از یکی دو برنامه از جمله فصل‌های اول برنامه خندوانه)، موسیقی طنز و به‌ویژه موسیقی بی‌کلام، نقش مؤثر خود را در القای طنز در سیما و برنامه‌های طنزآمیز نیافته است.
چه خوب خواهد بود که در خلأ برنامه‌های موسیقایی طنز محور تلویزیونی، لااقل برنامه‌های شاعرانگیِ طنز در سیما قسمتی از برنامه‌های خود را به‌موسیقی‌دانان اختصاص داده تا آنان نیز با ساز و آواز خود، جلوه‌ای از طنز فاخر را پدیدار نمایند.
خاطرنشان می‌سازد که مقوله «موسیقی طنز» ، موضوعی بسیار تخصصی است.
زیرا چه در حالت باکلام و به‌ویژه در حالتِ بی‌کلام آن، موسیقی‌دان با تغییر در ساختارهای اصلی موسیقی از جمله ملودی‌پردازی، ریتم و مترگزینی، سونوریته سازها، تمپو و یا با ایجاد هارمونی‌های غیرمنتظره، می‌تواند حالاتی طنزآمیز را القاء نماید.
بی‌شک این رویکرد نیز علاقمندان و هواداران خود را خواهد یافت.
طنز، آیینه تمام‌نمای جامعه و خود به‌مثابه‌ی یک رسانه است.
البته طنز جدی و فاخر، که تبسم را همراه با تفکر به‌مخاطبانش ارزانی دارد.
باشد که اهالی موسیقی نیز همت نمایند و همچون اهالی شعر و اهالی نمایش، وجه دیگری از وجوه چند وجهی طنز را به‌منصه‌ی ظهور برسانند.
و البته تا پیش از این‌که موسیقی‌دانان همتی جزیل را در این خصوص به‌بذل عمل نهند و تا قبل از این‌که هفت‌خوان اخذ صدور مجوز را طی نمایند، دیگر اهالی هنر در برنامه‌های طنزشان؛ موسیقی، موسیقی‌دانان و موسیقی طنز را دریابند.
منبع : روزنامه اطلاعات/محمدرضا ممتازواحد
