دبیر جشنواره طنز «قندشکن» یزد: طنزپرداز نقش صافی دارد و تلخی‌ها را به شیرینی تبدیل می‌کند.
مسئول دفتر طنز حوزه هنری یزد معتقد است کار طنزپرداز حرکت بر روی لبه تیغ است، طنز اگر ذره‌ای به افراط کشیده شود به هجو تبدیل می‌شود و اگر به سمت تفریط برود نتیجه لازم را نخواهد داشت.
به گزارش شیرین طنز، به نقل از روابط عمومی حوزه هنری استان یزد: مسئول دفتر طنز حوزه هنری یزد و دبیر اولین جشنواره استانی طنز مکتوب «قندشکن» در خصوص این جشنواره گفت: آثار ارسال شده از لحاظ کمی و کیفی فراتر از انتظار بود. اگر آثاررسیده را با جشنواره‌های کشوری مقایسه کنیم نه تنها چیزی کم نداشت، بلکه فراتر از انتظار ما بود. برای مثال؛ از میان ۱۵۷ اثر ارسالی در دو بخش شعر و نثر، تنها دو اثر حذف و مابقی برای شرکت در مسابقه انتخاب شد.
حجت الاسلام مهدی پرنیان این جشنواره را نقطه شروع فعالیت‌های دفتر طنز حوزه هنری یزد دانست و افزود: بعد از اختتامیه و شناسایی طنزپردازان مستعد، اولین اقدام برگزاری کارگاه‌های طنز و محافل ماهانه با حضور اساتید مطرح استان و کشور و سپس تولید اثر، طنز تصویری، نمایش طنز، طنز مکتوب، کاریکاتور و … است و جشنواره‌های سالانه هم در برنامه‌های آتی مد نظر داریم.
وی به فضای مجازی به عنوان مهم‌ترین و به‌روزترین موضوع قابل پرداخت در جامعه امروز اشاره کرد و گفت:با توجه به تأکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر به‌روز بودن فعالان حوزه‌های فرهنگی، هنری و ادبی، یکی از موضوعات جشنواره قندشکن را به «فضای مجازی» (مزایا و معایب، فرصت‌ها و تهدیدها، تأثیرات فردی و اجتماعی فضای مجازی و …) اختصاص دادیم، هرچند «گویش محلی» و « موضوع آزاد» نیز در آن گنجانده شد.
این طنزپرداز با بیان اینکه طنز یک شاخه هنری نیست بلکه روحی است که در تمام شاخه‌های هنری می‌توان دمید، خاطر نشان کرد: طنز قالبی است برای بیان اندیشه به شرطی که به درستی و با دقت نظر مطرح شود. خیلی از انتقادات، سوء برداشت نسبت به کلام طنز است. گاهی پیش آمده با گفت و گوهای کوتاه سوء تفاهم‌ها برطرف شده، کلام طنز نیز دائما باید شفاف‌سازی شود تا برای برخی سوء برداشت نشود.
مسئول دفتر طنز حوزه هنری یزد هدف اصلی این دفتر را رشد و پیشرفت روزافزون طنز فاخر در سراسر استان دانست و ادامه داد: کلید فعالیت دفتر طنز این مرکز با برگزاری شب شعر (یه حبه طنز) با حضور طنزپردازان مطرح استان و کشور در شهریور ماه سال گذشته زده شد که هدف اصلی آن شناسایی طنزپردازان مستعد استان و معرفی این افراد به جامعه ادبی بود.
حجت الاسلام پرنیان کار طنز پرداز را حرکت بر روی لبه تیغ توصیف کرد و افزود: طنز اگر ذره‌ای به افراط کشیده شود به هجو تبدیل می‌شود. اگر هم تفریط باشد، نتیجه لازم از اثر گرفته نمی‌شود. طنز تعریف خاص خودش را دارد، باید در این مورد بسیار مراقب بود. تعریف مرحوم کیومرث صابری از طنز بسیار زیباست، وی طنز را «جراحی» می‌داند، چرا که هدف اصلی آن اصلاح است.
وی اظهار داشت: در تعریف هجو در هر زمینه‌ای که باشد، چه سیاسی، چه اجتماعی و … آن را به سلاخی تشبیه می‌کنند؛ چرا که از سر کینه، توهین و تحقیر است. متأسفانه خیلی از افراد تعریف طنز را به خوبی نمی‌شناسند، طنز به معنی مسخره کردن و توهین نیست.
دبیر جشنواره طنز «قندشکن» با اشاره به اینکه طنزپرداز تلخی‌ها را به شیرینی تبدیل می‌کند، گفت: طنزپرداز نقش صافی دارد و رسوب تلخی‌ها ممکن است در آینده او را دچار مشکلات زیادی کند.
وی به تفاوت شوخی با طنز اشاره کرد و افزود: این دو معقوله کاملاً از هم جدا هستند. طنز بیشتر با زبان کنایه بیان می‌شود. اما در عبارت شوخی کردم، فرد همه حرف‌های خود را بدون پرده می‌گوید و در آخر این عبارت را اضافه می‌کند تا خود را تبرئه کند.
این شاعر طنزپرداز با اشاره به تاثیر‌گذاری طنز در بیان مشکلات و معضلات اجتماعی ادامه داد: هرچند تعداد زیادی همایش، سخنرانی و سمینار برگزار می‌شود اما تأثیرگذاری لازم را ندارد. اگر کسی حرف جدی در قالب شعر یا نثر طنز بیان کند، به یقین هم تأثیر بیشتری خواهد داشت و هم در اذهان مردم ماندگارتر خواهد شد. مطلب رک و صریح دل را می‌زند و جامعه توانایی پذیرش آن را ندارد اما اگر همان مطلب در قالب طنز بیان شود بسیار قابل پذیرش‌تر، ملموس‌تر و لذت بخش‌تر خواهد بود.
مسئول دفتر طنز حوزه هنری یزد با بیان اینکه برخی افراد به صورت ذاتی طنزپرداز هستند، اظهار داشت: بعضی از افراد نیز بر این باورند که در زمینه طنز صاحب نظراند، اما با مطالعه آثارشان خلاف این موضوع ثابت می شود.
مهدی پرنیان به وجود رگه‌هایی از طنز در آثار کهن ادبیات فارسی اشاره کرد و اظهار داشت: در متون کهن، آثار طنز نیز به چشم می‌خورد، بر همین اساس عبید زاکانی پدر طنز شناخته می‌شود. حتی در بخشی از اشعار حافظ نیز رگه‌هایی از طنز دیده می‌شود. پس می‌توان نتیجه گرفت، از زمان‌های قدیم طنز در ادبیات ایرانیان جایگاه ویژه‌ای داشته اما شاید به دلیل بی علاقه بودن مردم نسبت به طنز، آثار کمتری در این زمینه وجود دارد.
وی از دهخدا به عنوان بزرگترین طنز پرداز تاریخ معاصر یاد کرد و مطرح ترین طنزپرداز پس از انقلاب را مرحوم کیومرث صابری«گل آقا» نام برد.
این طنزپرداز افزود: ازسال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۳ چراغ طنز در کشور خاموش بود و یکی از دلایل روی آوردن دوباره به طنز، اتفاقات سیاسی و تغییرات اجتماعی آن زمان بود. نویسندگان به این نتیجه رسیدند که باید از مستقیم‌گویی و رک گویی فاصله بگیرند. البته نباید تأثیر کلام طنز نسبت به کلام جدی را نادیده گرفت. از سال ۱۳۶۳ کیومرث صابری ستون (دو کلمه حرف حساب) را در روزنامه اطلاعات پایه گذاری کرد و همین امر منجر به چاپ اولین شماره نشریه «گل آقا» در سال ۱۳۶۹ شد.
وی در همین رابطه اظهار کرد: چاپ نشریه گل آقا سبب شد بسیاری از طنزپردازان که به انزوا کشیده شده بودند، به صحنه نویسندگی باز گردند. این عامل به پیشرفت متون طنز در ادبیات کمک کرد. علاوه بر این شوخ طبعی کلامی مردم ایران چه در آثار کهن، چه در آثار جدید کاملاً ملموس و قابل مشاهده است و جریان سازی که با همت دست اندرکاران صورت گرفت، به این امر کمک شایانی کرد. برای مثال؛ برنامه قند پهلو در صدا و سیما قدم بسیار خوبی برای نشان دادن اهمیت طنز در جامعه بود که استقبال خوب مردم از این برنامه، این موضوع را تأیید می‌کند.
گفتنی است: آئین اختتامیه نخستین جشنواره استانی طنز مکتوب «قند شکن» جمعه ۹ مهرماه از ساعت ۱۹با حضور طنزپردازان برجسته کشور، مسئولان، هنرمندان، اهالی فرهنگ و ادب و علاقه‌مندان طنز در سالن شهدای امدادگر هلال احمر یزد برگزار شد.
