مصاحبه اختصاصی شیرین طنز با مرتضی جهانی مقدم :
در بخش دیگری از مصاحبه های اختصاصی شیرین طنز با طنزپردازان، در خدمت مرتضی جهانی مقدم از طنزپردازان همدان، متولد ۱۳۷۷ هستیم . به گفته ی خودش از آن وقت تا حالا که اینقدر شده به توفیق الهی جنایاتی در بحث نثر و شعر طنز و جدی، کارگردانی فیلم های کوتاه، نشریه نگاری و همکاری با نشریات، طراحی گرافیک، فعالیت در فضای مجازی و مدیریت وبسایت های متعدد و همچنین طراحی و ساخت نرم افزار های الکترونیک انجام داده است. با شعر طنزی از ایشان مصاحبه را شروع می کنیم :
به نام آنکه رحمان و رحیم است
خدواند عزیز مش کریم است
به نام آنکه نورش لایزال است
خدایی او خدایی اهل حال است
خدایی که به دریا داد ساحل
برای عرض انواع فضائل
خدایی که به مجنون داد لیلی
و عشقی داد هم وزن تریلی
خدای قرقی و شاهین و کرکس
خدای صدر صحت، شامپوی بس
«جهانداری که در ملکش خلل نیست»
درون جنت او یک کچل نیست
خدای ریزها و گنده هامان
خدای مرده ها و زنده هامان
خدایی که مرا کردست شاعر
مرا در طنز گرداندست ماهر
خدایی کافریده مرد و زن را
برای شاد بودن شعر من را
خدایی که بزرگ است و کریم است
«که بسم الله الرحمن الرحیم است»
۱- از کی و چرا طنز را شروع کردید؟
مبحث طنز همیشه برایم جالب بوده ولی انقدر جدی آن را مورد پیگری قرار نداده بودم تا اینکه کمی بعد تر از آغاز سرایش شعر در سال ۹۱ بیشتر با طنز آشنا شدم و پا در عرصه شعر طنز گذاشتم. شاید فعالیت های جدی تر من در زمینه طنز مانند ساخت فیلم های کوتاه به خاطر سابقه تشکیلاتی من بود زیرا معتقدم دید طنز دیدی بسیار ظریف است که می تواند چیز هایی را ببیند که دیگران نمی بینند و طناز می تواند چیز هایی را بگویید که کسی نمی تواند و در نتیجه به حاصلی می رسد که دیگران به آن نخواهند رسید. پس شاید امر طنز خیلی جدی تر از این حرفا ها باشد که ما فکرش را می کنیم.
۲- در زمینه ی طنز تا کنون چه آثاری را منتشر کرده اید و یا در دست چاپ دارید؟
برخی از آثارم در نشریات به چاپ رسیده و برخی هم در فضای مجازی منتشر شده همچنین چند اثر در دست تالیف دارم که به طور کلی یک داستان بلند به شیوه طنز و یک مجموعه نقیضه و مجموعه اشعار است.
۳- آیا تا کنون کار ویژه ای در زمینه طنز انجام داده اید؟
پایه ریزی، طراحی و اجرای اولین محفل طنز دانش آموزی در کشور تحت عنوان “فلفل بچه” توفیقی بود که امیدوارم پر قوت تر از قبل ادامه داشته باشد.
۴- نظر خود را درباره ی طنز سیاسی و اجتماعی بیان کنید و بفرمائید کدامیک بهتر در جامعه تأثیر گذار است؟
طنز فاخر در هر فضایی مُصلح است و این امر در زمینه طنز سیاسی و اجتماعی هم صدق می کند. طنز سیاسی بیانگر شعور مردم یک جامعه نسبت به تحولات و فعالیت هایی سیاسی است و بیشر باید به آن به چشم یک همدلی و همراهی مردم با مسئولین نگاه کرد نه وسیله ی مخرب شخصیت ها. البته خدایی نکرده افراد مغرضی هم ممکن است این وسط پیدا شوند که بخواهند شیطنت کنند که البته خودشان، خودشان را نشان خواهند داد. تا زمانی که هدف از طنز اصلاح باشد و به شکلی درست مطرح شود مانند دارویی برای جسم بیمار مخاطب است ولی خدا نکند که با اهدافی دیگر و یا به طرز ناصواب بیان شود.
در باره ی طنز اجتماعی هم باید حواسمان باشد کنار جوک ها و کلیپ ها و مطالبی که در این باره می بینیم و می خندیم به فکر اصلاح هم باشیم. به طور مثال ما هی طنز بنویسیم درباره ی مصرف آب و هی بخندیم ولی هیچ کس در جهت اصلاح کار بر نیاید. خب در اینجا فقط قبح کار شکسته می شود. حواسمان به اصلاح رفتار خودمان در جامعه باشد همه چیز درست می شود.
در باره ی این موضوع که کدام بهتر است به نظرم هیچ کدام یا هر کدام، شما فکر کنید بگوییم به عنوان دسر، ماست بهتر است یا ترشی فلفل؟ خب مشخص است از هر کدام متناسب با غذایی که داریم باید استفاده کنیم.
۵- معنی واقعی طنز را بطور خلاصه بیان کنید.
شاید امروزه طنز را با خیلی از مفاهیم مانند فکاهی اشتباه می گیریم. اما طنز به معنای اصلی آن بیان بی نظمی ها، وارونگی ها، مشکلات و اشتباهات به شیوه ای خنده آور، در لفافه، شیرین و دلچسب باشد که منجر به تفکر درباره ی اصل موضوع شود. جهان از نظمی برخوردار است و تمام مشکلات و اشتباهات از بهم خوردن این نظم سرچشمه میگیرد اصل این موضوع ناراحت کننده است. اگر به شکلی خنده آور آن را بیان کنیم طنز رخ داده. نکته اینجاست که طنز فرح بخش نیست بلکه خنده آور است. (حالا خنده چیست و از چه راه هایی به وجود می آید و با فرح چه تفاوتی دارد در این جا نمی گنجد) و در نهایت طنز باید موجب تفکر درباره ی اصل بی نظمی شود. شاید یک طنز به معنای واقعی مخاطب را به قهقه بیاندازد اما بعد از چند ثانیه فرد بنشیند و زار زار گریه کند.
البته آثاری که تولید می شود اگر فکاهی محض نباشد طنز مخلوط به فکاهی و هزل و هجو است پس شاید اصلاً برایتان پیش نیاید که یک اثر را بگیرید و بگویید مثلاً این داستان طنز خالص است و اصلاً از فکاهی و هجو و هزل و شوخی در آن استفاده نشده.
۶- آیا در شبکه های اجتماعی نیز فعالیت می کنید ؟
بله، من وبسایتی دارم که برخی از آثارم را در آن منتشر می کنم (www.m-jm.ir) والبته در شبکه های اجتماعی نیز فعالیت دارم.
۷- اشعار طنزی که در شبکه های مجازی منتشر می شود را چطور ارزیابی می کنید؟
بیشتر نه فقط اشعار طنز بلکه نثر و شعری که در فضای مجازی منتشر می شود، عامه پسند است و خصوصیاتی نیز دارد. برای خود من پیش آمده شعری را در انجمن ادبی بخوانم و شدیداً مورد نقد قرار بگیرد ولی همان شعر را در فضایی دیگر و برای غیر متخصص خواندم و شدیداً تشویق شدم. فضای مجازی هم همین گونه است. شاید اصلاً شعری که ایراد قافیه ای هم داشته باشد یک شبه به دست هزاران نفر برسد و هزاران لایک هم بخورد اما شعر فصیح و سرشار از هنری اصلاً مورد استقبال قرار نگیرد.
البته من اشعار فضای مجازی را نفی نمی کنم و همین که اصلاً شعر در فضای مجازی منتشر می شود حالا هر شعری خوب است اما می گوییم این اشعار خصوصیاتی دارند. پس نمی توان فقط با این اشعار به قدرت شاعر یا به فضای شعری ایران پی برد چون این مطالب از فیلتر ذائقه جوان آنلاین امروزی عبور می کند.
۸- آیا با روزنامه ها و سایت ها در زمینه ی طنز همکاری دارید؟
بله همانطور که عرض کردم مطالب و اشعارم را در چند نشریه منتشر کردم و در فضای مجازی نیز به خصوص اشعارم را نشر دادم.
۹- نظر شما راجع به ستون طنز مطبوعات و مجله های طنز چیست؟
واقعیت این است که وضع طنز امروز ما در زمینه مطبوعات و فضای مجازی شدیداً خراب است. قالباً هر کس ساز خودش را می زند و نشریات طنز هم بسیار ضعیف عمل می کنند.
۱۰- آیا طنز در برنامه های تلویزیونی به درستی بیان می شود؟
اگر منظورتان کمدی است که من به ندرت اثر قابل توجهی می بینم و اگر منظورتان طنز مکتوب است آن هم بسیار بسیار کم است.
۱۱- نظر شما درباره ی سایت شیرین طنز چیست؟
من از ابتدای فعالیت های این وبسایت هم آن را دوست داشتم و از مشتری هایش بودم و اشعارم را در آن منتشر کردم.
شیرین طنز وبسایت مورد نیاز فضای طنز امروز است و با توجه به اینکه از بهترین هاست اما میتواند خیلی بهتر از این هم باشد.
۱۲- در پایان برای شما آرزوی موفقیت کرده و اگر نکته ی خاصی مد نظر دارید بیان کنید.
از وبسایت شیرین طنز به خاطر این مصاحبه و تمام فعالیت هایش تشکر می کنم و حقیقتاً آرزوی موفیقت برایش داریم. همچنین امیدوارم طنز فاخر در این کشور و با این ادبیات غنی هر روز پله های موفقیت را طی بکشد! نه ببخشید طی کند. و ما نیز بتوانیم موثر و یاری دهنده ی ادب و فرهنگ میهن اسلامیمان باشیم.
از اینکه وقت خود را اختیار ما قرار داده سپاسگذاریم.
