قزوین- استان قزوین به اعتبار تاریخی و داشتن شخصیت هایی چون عبید زاکانی، علامه دهخدا و سید اشرف الدین حسینی به درستی پایتخت طنز ایران است و باید طنز در آن احیا شود.
به گزارش شیرین طنز، به نقل از خبرگزاری مهر- گروه استان ها: قزوین با برخورداری از برجسته ترین و درخشان ترین چهره های زبان فارسی در طنز در کنار عنوان پایتخت خوشنویسی ایران، به عنوان پایتخت ادبیات طنز ایران نیز شناخته می شود.
عبیدزاکانی، سید اشرف الدین حسینی یا همان نسیم شمال و علامه دهخدا که از برجسته ترین طنزنویسان و طنز سرایان ادبیات فارسی محسوب می شوند، همگی قزوینی هستند. شخصیت هایی که به پشتوانه تبار آنها، خطه قزوین با نام و عنوان پایتخت طنز ایران شناخته شده است، شهرتی ملی و بعضا مانند عبیدزاکانی شهرتی جهانی دارند.
با این حال در برابر این صبغه ارزشمند ادبی، قزوین در روزگار معاصر بهره چندانی از طنز و طنازی ندارد، البته این به آن معنا نیست که استعدادها و ظرفیت های طنز نویسی در این سامان به فراموشی و خاموشی سپرده شده اما در هر حال این ظرفیت در بستر مناسبی هدایت نشده است.
چنانکه امروز اکثریت قریب به اتفاق رسانه های قزوین از طنز خالی هستند و معدود محافل ادبی نیز به شرط گریز از محافل دور همی، بیشتر معطوف به غزل سرایی و اشعار نیمایی شده اند.
از سویی نیز در انتشاراتی های استان کتابی با موضوع و محتوای طنز عرضه نمی شود و نویسندگان طنزنویس و طنزسرای استان به دلیل نبود محافل ادبی و حمایت ها و بسترهای لازم، به ناچار مسیر تهران را برای ادامه فعالیت های خود در پیش گرفته اند.
با این حال فعال شدن میز طنز در حوزه هنری استان قزوین، تلاش برای تشکیل محفل های تخصصی و عمومی طنز، نقد و عرضه این قالب ادبی و البته تهیه و عرضه کتاب طنز استان در این مرکز از جمله تمهیداتی است که حوزه هنری برای روشن نگاه داشتن چراغ طنز در پایتخت ادبیات طنز ایران به کاربسته است.
برهمین اساس پنجمین محفل طنز سنگ پا، شامگاه روز دوشنبه با حضور شاعران، نویسندگان و علاقمندان طنز در سالن حافظ حوزه هنری قزوین برگزار شد.
قزوین به درستی پایتخت طنز ایران است
مسئول کانون ادبی نیاوران در محفل طنز سنگ پا گفت:در دین اسلام تاکیدات بسیاری دررابطه با ایجاد سرور و شادی درمیان مومنان داریم چنانکه امام حسین(ع) از رسول اکرم(ص) نقل کرده اند: “برترین اعمال پس از نماز، ایجاد شادی در دل مومن است” که بر همین اساس می توان نتیجه گرفت ایجاد شادی و خنداندن مومنان از برترین اعمال در دین اسلام است.
اکبر کتابدار ادامه داد: اما هر خنده و ایجاد شادی منظور اسلام نیست بلکه خنده ای که بدون توهین و زشتی باشد خنده و شادی مطلوب اسلام است.
استاد ادبیات طنز در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به پیشینه بسیار غنی قزوین در طنز و طنازی بیان کرد: قزوین به اعتبار تاریخی و به اعتبار برخورداری از وجود شخصیت هایی چون عبید زاکانی، علامه دهخدا و سید اشرف الدین حسینی به درستی پایتخت طنز ایران شناخته شده است و امروز نیز با توجه به این استقبال پرشور و علاقه از این جلسه می توان گفت که این عنوان برازنده قزوین و اهالی آن است.
طنز با خلق چرند و پرند دهخدا آغاز می شود
وی با اشاره به جایگاه بی بدیل دهخدا در ادبیات طنز اظهار داشت: طنز به معنای امروزی و واقعی کلمه اولین بار از چرند و پرند دهخدا و همچنین آثار نسیم شمال آغاز می شود و به درستی و معنا و مفهومی امروزی می یابد.
کتابدار افزود: پیش تر با صرف نظر از نمونه های موردی ما طنز به معنای امروزی و یا واقعی کلمه نداشتیم و آنچه که با نام طنز شناخته می شد بیشتر فریب، کنایه، ریشخند، لاف، هزل و یا هجو بود.
مسئول کانون ادبی نیاوران ادامه داد: بعدها زمانی که اساتیدی چون عباس اقبال قصد تصحیح دیوان عبیدزاکانی را داشتند برای اینکه میان آثار وی و مفاهیمی چون فکاهی، هجو و هزل تمایزی ایجاد شود از واژه طنز استفاده کردند که همین مسئله مورد استفاده طنز نویسان بزرگ بعدی چون کیومرث صابری فومنی نیز قرار گرفت و به تدریج در دوره معاصر رایج شد.
وی بیان کرد: برخی معتقدند که طنز ممکن است با لودگی آمیخته شود در حالی که اینگونه نیست چرا که طنز در ذات خود فاخر است و آنچه که آلوده به لودگی است اساساً طنز نیست و شاید فقط برای خندیدن باشد حال آنکه طنز صرفا برای خندیدن نیست و بیش تر برای تفکر است.
کتابدار گفت: در این میان طنز مکتوب در فضای ادبی ما بیش از پیش تمایل به حرکت درمسیر طنز بودن دارد امابرعکس طنز نمایشی ما بیشتر در مسیر تبدیل شدن به فکاهی حرکت کرده است.
محفل سنگ پا می تواند به رشد طنز در قزوین کمک کند
علیرضا رضایی از شاعران، نویسندگان و طنزپردازان استان قزوین در این نشست گفت: محفل طنز سنگ پا می تواند به رشد ادبیات طنز در قزوین کمک کند از این رو بهتر است این محفل و سایر محفل ها و نشست هایی از این دست در استان تکرار شود تا آثار نویسندگان، طنز نویسان و طنزسرایان در معرض عرضه و ترازوی داوری قرار گیرد.
وی ادامه داد: طنزنویسی هنری مستقل، بسیار دشوار و پیچیده است از این رو هر شخصی نمی تواند از عهده این هنر برآید که همین مسئله ایجاب می کند علاقمندان طنز حتما باید دارای مهارت ها و توانمندی های گوناگونی باشند.
نویسنده کتاب ابهان باور کنند افزود: همچنین لازم است طنز در قزوین با کمک های قلمی همه طنزنویسان و حمایت های فرهنگی همه مسئولان مجددا احیا و با فخر و صلابت به نسل بعد از ما منتقل شود همانگونه که پدران ما نیز این میراث را حفظ و احیا کردند و آنها را به ما انتقال دادند.
همچنین سعید عاشقی از شاعران استان نیز در این جلسه بیان کرد: طنز، مرز ظریفی با هجو و فکاهه دارد که گاهی نمی توان به درستی این مرز را تشخیص داد اما در مجموع میان طنز و آنها تمایز وجود دارد.
وی ادامه داد: مردم ما نیاز به خندیدن و طنز دارند و نباید اجازه داد که خنده و طنز از زندگی ایرانیان رخت بربندد به ویژه اینکه این خطه از دیرباز با عنوان پایتخت طنز ایران معروف بوده است که همین ویژگی ضرورت طنز را در قزوین دوچندان می کند.
کتاب طنز قزوین تهیه و منتشر خواهد شد
معاون فرهنگی حوزه هنری نیز در این نشست گفت: کتاب طنز قزوین با مشارکت طنزنویسان و طنزسرایان سراسر استان طی ماه های آینده به همت حوزه هنری استان تهیه و منتشر خواهد شد.
حمیدرضا ملازینل با اشاره به تفاوت های طنز دردمند و با هجو و هزل گفت: هجو و هزل هرگز دردی را از جامعه دوا نمی کند و اصولا هزال و هجاگو اغراض شخصی دارند اما طنز فاخر و دردمند در عین شیرینی و برخورداری از رگه های کمیک، عمیقا دردناک و غمگین است چرا که طنز هم مانند تراژدی و چه بسا بیشتر و عمیق تر از آن، آلام و دردهای جامعه را فریاد می زند.
وی افزود: برهمین اساس هدف حوزه هنری انقلاب اسلامی از برگزاری محفل طنز سنگ پا و ارائه کتاب طنز قزوین رسیدن به طنزی است فاخر، بی محابا، به دور از محافظه کاری و در عین حال برخوردار از عفت کلام و انصاف تا در نهایت این طنز در خدمت بیان دغدغه های اجتماعی و اصلاح امور قرار گیرد، ضمن اینکه ادبیات استان نیز از این رهگذر احیا خواهد شود.
معاون فرهنگی حوزه هنری قزوین بیان کرد: امیدواریم با یاری همگان، مجددا طنز قزوین در این سامان احیا شود و بتوان از آن به عنوان ابزاری برای بیان دغدغه های اجتماعی استفاده کرد.
