روزنامه اصفهان امروز و نشريه اصفهان نيمروز از حضور كارتون‌ها و طرح‌هاي مطبوعاتي به خوبي و به صورت مستمر استفاده كرده‌است. اين كاريكاتورها در كنار عرضه در روزنامه، در چهار نمايشگاه تخصصي كاريكاتور نيز به نمايش گذاشته شده‌است. هر نمايشگاهي با خود دستاوردهايي داشته و همراه با نقدهايي نيز بوده است. چهارمین نمایشگاه کاریکاتور و طرح‌های مطبوعاتی اعضای خانه کاریکاتور اصفهان، در روز شنبه 17 مرداد ماه به مناسبت روز خبرنگار با حضور اعضای خانه‌کاریکاتور اصفهان و با آثاری از احمد رفیعی، علی آهنگر، حامد بذرافکن، حمیدرضا حیدری، جمال‌الدین اعتباریان، لیلا امیراحمدی، لیلا بذرافشان، محمودرضا صنعتی، منصوره دهقانی، مسعود ماهینی، مهرداد عباسی، محمدعلی خوشکام، مجتبی حیدرپناه، ناهید زمانی، رسول رنجبر، سعید شعبانی، سعید جانقربان، نگین نقیه، وحید شریفی و سمانه نیسانی در گالری نقش خانه حوزه هنری اصفهان افتتاح شد. به همين بهانه گفتگويي با حامد بذرافكن يكي از اعضاي خانه‌كاريكاتور و از نيروهاي موثر در برگزاري اين نمايشگاه داشتيم. پاسخ‌هاي اين كاريكاتوريست را به پرسش‌هاي اصفهان‌امروز با هم مرور مي كنيم:
*چهارمين نمايشگاه مطبوعاتي كارتون و طرح هاي مطبوعاتي از چه زمانی كليد خورد و چه مراحلي را طي كرد؟
از آغاز فعالیت کارتون مطبوعاتی با روزنامه اصفهان‌امروز در ابتدای سال 93، در خانه‌کاریکاتور تصمیم گرفته شد که به صورت متوالی نمایشگاهی از آثار منتشرشده برگزار گردد که تا کنون 4 نمایشگاه از این مجموعه برگزار شده است. ولی به‌صورت مشخص چهارمین نمایشگاه طرح و کارتون‌های مطبوعاتی از ابتدای سال برای روز خبرنگار برنامه ریزی شده بود.
نخستين مرحله پروژه برگزاری نمایشگاه، انتخاب آثار از بین آثار منتشر شده‌است که معمولا طی دو تا سه مرحله و زیر نظر شورای کارشناسی خانه‌کاریکاتور انجام می‌شود. سپس آثار منتخب وارد مراحل فرمت بندی، چاپ و نصب در نمایشگاه می‌شوند. طرح پوسترو دعوت‌نامه، برنامه‌ریزی تبلیغات و برنامه‌های جانبی دیگرهم در جلسه کارشناسی خانه‌کاریکاتور حوزه هنری تصمیم‌گیری شده و جهت اجرا به مسئول هر بخش ارجاع داده می‌شود.
*چه تعداد اثر در این نمایشگاه به نمایش گذاشته می‌شود و آثار مربوط به چه هنرمنداني است؟
در این نمایشگاه 47 اثر از 20 هنرمند کارتونیست و کاریکاتوریست برای علاقه‌مندان به نمایش در آمد. بیشتر کارتونیست‌ها از اعضای فعال خانه کاریکاتور اصفهان هستندو هنرمندانی هم از استان‌ها و شهرستان‌های دیگر به عنوان عضو مهمان با خانه‌کاریکاتور همکاری می‌کنند.
*چه تعداد از آثار مربوط به اخبار و رويدادهاي شهر اصفهان بود و چه ميزان از كارها مربوط به بيرون از اصفهان بوده است؟
بسیار تلاش شده است تا روند کارتون مطبوعاتی با محوریت اخبار و رویدادهای اصفهان تولید شود، ولی به دلیل برخی محدودیت‌ها و همچنین نیاز به پوشش اخبار ملی و بین المللی، معمولا 50 درصد اخبار از اصفهان بوده و مابقی آنها از اخبار و رویدادهای ملی و بین‌اللملی انتخاب می‌گردد.
*تمام كارهاي نمايشگاه در روزنامه اصفهان امروز چاپ شده اند؟ چه نيازي به ارائه نمايشگاهي آنها وجود داشت؟ مخاطب در نمايشگاه چه چيزي را مي‌ديد كه در روزنامه از آن غافل بوده است؟
بله تمام آثار در روزنامه اصفهان امروز چاپ شده اند. همان طور که می‌دانید کارتون امروزه به دو بخش کارتون مطبوعاتی و کارتون نمایشگاهی تقسیم شده است. و هر کدام در دو مسیر متفاوت گام بر می‌دارند و لذا این تقسیم بندی به مخاطب کارتون هم سرایت کرده یعنی ما الان یک مخاطب مطبوعات‌خوان داریم و یک مخاطب نمایشگاه رو. به‌طور حتم مخاطبی که اهل مطبوعات است با این آثار آشناست ولی برای مخاطب نمایشگاه رو که عادت دارد کارتون را روی دیوار نمایشگاه ببیند این آثار تازگی دارد. هر چند برای مخاطب مطبوعاتی هم دیدن آثار آشنا ولی در قطعی بسیار بزرگ‌تر از کادر کارتون در روزنامه می‌تواند حلاوتی دیگر داشته باشد. از طرف دیگر مشاهده عکس العمل‌ها و واکنش‌های مخاطب به صورت زنده و رو در رو برای خود کارتونیست می‌تواند تجربه غیر قابل تکراری باشد.
*كارهاي موجود در نمايشگاه را از لحاظ سبك و تكنيك اجرايي به چند دسته مي‌توان طبقه بندي كرد؟ كدام شيوه و تكنيك گرايش بيشتري در بين كاريكاتوريست‌ها دارد؟
آثار نمایش داده شده بیشتر آثار دستی هستند که با اجرای دیجیتالی همراه شده‌اند. ولی آثار کاملا دستی و کاملا دیجیتالی هم در نمایشگاه حضور دارد. در حال حاضر بیشتر شیوه دیجیتالی در بین هنرمندان این حوزه طرفدار دارد. از طرفی هم تکنیک های دیجیتالی برای شرایط چاپ و انتشار در مطبوعات بسیار مناسب‌تر و مفیدتر است.
*اين آثار در فضاي مجازي نيز به نمايش گذاشته شده‌اند؟ واكنش مخاطبان در آن فضا نسبت به اين كارها چگونه بوده است؟
بله از ابتدای شروع فعالیت کارتون مطبوعاتی، آثار به صورت روزانه در فضای مجای هم به نمایش در می‌آمد. واکنش‌ها بسیار مثبت و بعضا غیرقابل تصور بودند. بخصوص که چندین پیام تأیید و تبریک از بزرگان این حوزه دریافت کردیم. ولي در مواردی هم بود که یک کارتون باعث چالش شود مانند اثری از خود بنده که در موردگسترش بیماری ام اس در اصفهان بود. این تعامل با مخاطب در عرصه‌های مختلف (مطبوعات، نمایشگاه و فضای مجازی) نقد‌ها و نظرات سازنده‌ای دربر داشته‌اند.
*نمايشگاه چهارم را در مقايسه با سه نمايشگاه قبل چطور ارزیابی می‌کنید؟
پیشرفت چشمگیر تکنیکی کارتونیست‌هایی که پیگیر این حوزه بوده‌اند مهمترین تفاوتی است که می‌توان نسبت به سه نمایشگاه قبلی ذکر کرد. همچنین به اضافه شدن کارتونیست‌های جدید به این حوزه و کارتونیست‌های غیر اصفهانی هم می‌شود اشاره کرد. هرچند در موارد بسیاری هنوز نیاز به کار جدی و ارتقا سطح کیفی وجود دارد.
*خلاقيت و ايجاد فضاي تازه و بكر در اين مجموعه چقدر براي كاريكاتوريست‌ها مهم بوده و به آن رسيده‌اند؟
در کارتون مطبوعاتی ایتم‌هایی مانند بروز بودن و سرعت اجرای اثر برای رسیدن به زمان مناسب انتشار بیشتر از خلاقیت و ایجاد فضای تازه و بکر مهم است. به همین دلیل معمولا در فضای کارتون مطبوعاتی کمتر شاهد نوآوری و خلاقیت‌های تکنیکی هستیم.
*در اين نمايشگاه، وركشاپ هم داشتيد؟ جلسه نقد و پرسش و پاسخ چطور؟
متأسفانه امکان برگزاری برنامه‌های جانبی در این نمایشگاه فراهم نشد. هرچند به دلیل وجود روز خبرنگار جا داشت که ورک شاپ یا جلسه نقد و بررسی هم داشته باشیم.
*واكنش مخاطبان نمايشگاه نسبت به آثار چگونه بود؟
واکنش‌های مخاطبین در روز افتتاحییه جالب بودند. با توجه به اینکه بیشتر کارتونیست‌ها هم در روز افتتاحیه حضور دارند سوال‌هایی داشتند که با کارتونیست در میان می‌گذاشتند، تعدادی بر سر یک کار با هم بحث و جدل می‌کردند. کسانی هم بودند که با دیدن بعضی آثار سری به تأسف تکان می‌دادند.
*مهمترين اقدام شما براي نمايشگاه پنجم چه بايد باشد كه در 4 نمايشگاه قبلي كمتر به آن توجه شده‌است؟
به نظرم تبلیغات گسترده‌تر وایجاد امکان حضور خبرنگاران و روزنامه‌نگاران و اصحاب رسانه در نمایشگاه بسیار ضروری است. همچنین برگزاری ورک شاپ با حضور اساتید این حوزه می‌تواند بسیار مفید باشد.
نویسنده : سعید آقایی
منبع : اصفهان امروز
