علیرضا لبش گفت: طنز گاهی می خنداند و گاهی تنها لبخندی روی لب می نشاند اما مهم ترین ویژگی اش ایجاد موقعیتی است برای اندیشیدن.
به گزارش شیرین طنز، این طنزپرداز با بیان این که طنز از آغاز خلقت بشر وجود داشته است و فلاسفه به نوعی انسان را حیوان خندان می دانند، به خبرنگار پایگاه خبری حوزه هنری گفت: این که رسانه ای مانند تلویزیون به این مقوله به تازگی توجه کرده، به این دلیل است که تلویزیون عمر کوتاه تری از طنز دارد ضمن این که باید بگویم بیشتر کارهایی که از تلویزیون پخش می شود فکاهه است نه طنز.
این شاعر جوان که در رشته جامعه شناسی تحصیل کرده است همچنین گفت: من فکر می کنم در حال حاضر طنز خودش بیمار شده است و آنچه در روزنامه ها نوشته می شود طنز نیست بلکه هجو سیاسی است، مواردی هم که در تلویزیون ارائه می شود اغلب فکاهه هستند. طنز وظیفه دارد اخلاقیات جامعه را اصلاح کند اما آنچه امروز به نام طنز می شناسیم، توانسته این کار را انجام دهد؟
لبش با تاکید بر این که وجه مشخصه طنز که این گونه را از سایر گونه های مشابه شوخ طبعی جدا می کند، ایجاد موقعیت برای اندیشیدن است، بیان کرد: طنز فاخر گاهی در کتاب ها وجود دارد. کتاب های طنز در کشورهای دیگر مخاطب دارد ولی در کشور ما چون کتاب زیاد خوانده نمی شود نمی توان انتظار داشت که کتاب طنز هم خوانده شود؛ بنابراین طنز فاخر در کتاب ها پنهان می ماند.
وی با بیان این که نمونه های قابل تامل طنز از عمران صلاحی، منوچهر احترامی، جواد مجابی، ایرج پزشکزاد، بهرام صادقی، فروغ فرخزاد و … وجود دارد اما این کتاب ها خوانده نمی شود، گفت: این توقع را ایجاد کرده ایم که طنز، لزوما باید مردم را بخنداند و برایش دست بزنند؛ در حالی که طنز صرفا قرار نیست مخاطب را به خنده بیندازد. عمران صلاحی در مقدمه کتاب مجموعه شعر طنز خود می نویسد شما به من می گویید این آثار من را نخندانده اند پس طنز نیست، شما خندیده اید و خودتان خبر ندارید.
این شاعر در پاسخ به این که آیا همین فکاهه پردازی ها می تواند مردم را به سمت آشنایی با طنز فاخر سوق دهد یا نه، گفت: به یک شرط می تواند این اتفاق بیفتد و آن هم این که در کنار فکاهه، طنز جدی هم معرفی شود. اما در بیشتر برنامه هایی که الان وجود دارند این اتفاق نمی افتد بلکه یک برنامه فکاهه مرتبا تکرار می شود.
نویسنده مجموعه طنز «کافه عشقه» با بیان این که جامعه در قبال طنزپرداز و طنزپرداز در قبال جامعه وظایفی دارند که باید آن ها را رعایت کنند، گفت: به قول منوچهر احترامی، طنزپرداز باید برود روی خط قرمز بنشیند اما رنگی نشود یعنی این که باید با زیرکی حرفش را بزند نه این که از نزدیک شدن به خط قرمز بترسد و بگوید این کار، خطرناک است.
طنز موجود غیرقابل حمایتی است
علیرضا لبش تاکید کرد: چرا حافظ و سعدی را طنزپردازهای جاودانه می دانیم؟ چون آن ها درباره اخلاقیات جامعه، درباره دروغ، ریا و … حرف می زنند. یک آینه رو به روی ما می گذارند که بتوانیم خودمان را در آن ببینیم، در حالی که بسیاری از طنزپردازان امروز ما این کار را نمی کنند، شرایطی که وجود دارد را نقد نمی کنند بلکه واکنشی مانند دیگران نسبت به آن نشان می دهند.
وی همچنین ضمن اشاره به این که باید طنزپردازها خودشان را به دانش روز مسلح کنند، گفت: طنزپرداز ما باید با زبان انگلیسی آشنا باشد، طنز کشورهای مختلف را بخواند و در جریان اتفاقات روز این حوزه باشد. به قول آقای زرویی، طنزپرداز فوق تخصص دارد. یعنی طنزپرداز در درجه اول باید تخصص نوشتن شعر و داستان را در حد عالی آن داشته باشد و پس از آن بتواند شعر یا متن طنز بنویسد.
لبش درباره اقدامات دفتر طنز در زمینه طنز هم گفت: دفتر طنز کارهای بسیار خوبی انجام داده و نمی توان منکر آن شد؛ ولی الان به نظرم می رسد که بخش آموزشی در حال کم رنگ شدن است. شنیده ام مکتبخانه طنز راه افتاده و امیدوارم قدم خوبی باشد که برای آموزش طنز برداشته شود.
وی در ادامه اظهار کرد: به این موضوع هم باید دقت داشت که نباید تمام توان معطوف به شعر طنز شود بلکه داستان طنز، نثر طنز، نمایشنامه طنز و فیلم نامه طنز هم بسیار جای کار دارند که نباید از آن ها غافل شد. ضمن این که بحث نظری درباره طنز وجود ندارد در حالی که لازم است جلسات نظریه پردازی درباره طنز داشته باشیم. در عین حال، بعد از کشف استعدادها باید حواسمان به آن ها باشد که از دست نروند. پژوهش در کشور ما جوان است و باید کار پژوهشی بسیاری در حوزه طنز انجام شود.
علیرضا لبش در پایان گفت: ازهمه خواهش می کنم از طنز حمایت نکنند. طنز موجود غیرقابل حمایتی است. در این سال ها از هر چیزی حمایت کرده ایم باعث شده ایم که منقرض شود. لطفا طنز را منقرض نکنید، ما با طنز دلخوشیم.
