« حیوانی که می خندد» به قلم زینب کوشکی نگاشته شده و به بررسیِ تطبیقی جنبههای طنز در کلیله و دمنه و افسانههای ازوپ می پردازد.
به گزارش شیرین طنز، به نقل از پایگاه خبری سوره مهر، ادبیاتِ هر سرزمینی آکنده از قصهها و افسانههای شنیدنی است؛ افسانههایی که هریک حاکی از سیر اندیشهها، باورها، و تجربههای مردمان اعصار دورند و بهمثابه آیینههای تمامنمای فرهنگ و تمدن اقوام و ملل قلمداد میشوند؛ آیینههایی که نهتنها غبار نمیگیرند، بلکه همواره روشنگر سایههای غبارآلود تاریخ در پیش چشم مخاطبان بودهاند و ابعاد ناپیدای تاریخ تمدن را بهروشنی انعکاس میدهند.
در این میان، «افسانههای تمثیلیِ حیوانات» بخش عمدهای را به خود اختصاص دادهاند. این قسم از افسانهها، از دیرباز و در تاریکیهای تاریخ تمدن بشری، به دایرۀ تفکرات انسان راه یافته و تاکنون نیز جایگاه خود را حفظ کردهاند، زیرا ارتباط انسان با حیوانات از بدو تاریخ آغاز شده است. این ارتباطِ بسیار ساده حتی باعث شده انسان نگرشی خاص به حیوانات پیدا کند و گذشته و آینده خود را بخشی از حیات این موجودات قلمداد کند. از این رو بیتردید، انسانی که همواره با جانوران تعامل داشته و برای بقای خویش به آنها وابسته بوده است، از این موجودات، بهمنزله ملموسترین ایدهها، در خلق افسانههایی جذاب و خواندنی الهام میگیرد و این امر به خلق آثار بسیاری در زمینۀ افسانههای حیوانات منجر میشود.
حیوانی که می خندد به بررسی جنبه های طنز در «کلیله و دمنه» و افسانه های ازوپ است که در ادامه مختصر به این دو اثر فاخر ادبی می پردازیم: «کلیله و دمنه» از جمله کتب باستانی هند است که برای اولین بار به زبان سانسکریت نگارش یافته و سپس در ایران به فارسی پهلوی برگردانده شده است. در اوایل سده ۶ هجری ابوالمعالی نصراله منشی بار دیگر ترجمهای بلیغ و منشیانه از این اثر خلق کرد که به کلیله و دمنهی بهرامشاهی شهرت یافته است. کلیله و دمنه کتابی پندآمیز است که در آن حکایتهای گوناگون (بیشتر از زبان حیوانات) نقل شدهاست. نام آن از نام دو شغال با نامهای کلیله و دمنه گرفته شدهاست. همچنین افسانه های ازوپ اثر نویسنده ای یونانی به نام ازوپ است که در قرن ششم پیش از میلاد میزیسته و هم دوران با کوروش هخامنشی بوده است. او افسانه هایی به زبان حیوانات از خود به یادگار گذاشتته است.
زینب کوشکی در مقدمه این کتاب آورده است : « پژوهش حاضر با تأملی در آثار محققان پیشین و تحلیل نظریات موجود در موضوع طنز و نیز افسانههای حیوانات یا فابل صورت گرفته است. در کتاب ادبیات ایران در ادبیات جهان دکتر امیر اسماعیلآذر، برخی از وجوه مشترک مضمونی دو کتاب افسانههای ازوپ و کلیله و دمنه مطرح شده است که البته وجه طنز را دربر نمیگیرد. همچنین، در برخی از آثار مطرح در حوزۀ طنز، همچون تاریخ طنز و شوخطبعیدر ایران و جهان اسلام دکتر علیاصغر حلبی، خندهسازان و خندهپردازان عمران صلاحی و طنز و انتقاد اجتماعیدر ادبیات پیش از مشروطیت حسن جوادی، افسانههای حیوانات بهمنزله یکی از شیوهها و ترفندهای طنزپردازی مورد توجه قرار گرفته است. اما در دو مقالۀ «طنز و انتقاد در داستانهای حیوانات» حسن جوادی و «آفرینش طنز و مطایبه در کلیله و دمنه» نجمه سروری، به طور مشخص، به موضوع طنز در آثاری از نوع فابل در ادبیات فارسی پرداخته شده است.»
کتاب «حیوانی که می خندد» شامل پنج فصل با عناوین فصل اول (طبقه بندی سخن غیر جد)، فصل دوم (قصه، افسانه و تمثیل حیوانات)، فصل سوم (طنز در افسانه های حیوانات) فصل چهارم بررسی طنز در افسانه های ازوپ و حکایات کلیله و دمنه و فصل پنجم ( بررسی تطبیقی کلیله و دمنه و افسانه های ازوپ) می باشد.
لازم به ذکر است سال ۱۳۹۶چاپ اول این کتاب در ۴۶۸ صفحه و در شمارگان ۲۵۰۰ نسخه چاپ و روانه بازار نشر شده است.
خرید کتاب حیوانی که می خندد
https://affstat.adro.co/click/dc9390c6-c94f-4784-80b2-ee070ba9b6e2