مردی که سیاست را رها و موسسه «گل آقا» را تأسیس کرد

۸ شهریور ماه، زادروز مردی است که سیاست را رها کرد و موسسه «گل آقا» را بنیان نهاد.

به گزارش شیرین طنز، به نقل از خبرگزاری شبستان از رشت، «کیومرث صابری فومنی» هشتم شهریور ماه ۱۳۲۰ در فومن به دنیا آمد. تحصیلات تکمیلی خود را تا کارشناسی ادبیات تطبیقی در دانشگاه تهران به پایان برد و همزمان با شغل معلمی، معاونت سردبیری مجله توفیق را برعهده داشت.

صابری پس از انقلاب، در دولت موقت به عنوان مدیر کل بازرگانی وزارت آموزش و پرورش مشغول به کار شد و با تشکیل نخستین دولت، به عنوان مشاور فرهنگی نخست وزیر به فعالیت پرداخت. وی در سال ۱۳۶۲ در حالی که شانس به دست آوردن پست وزارت را داشت، از همه مسئولت های دولتی کناره گرفت و پس از مدتی، شروع به نوشتن یادداشت های روزانه طنز با نام مستعار «گل آقا» و تحت عنوان «دوکلمه حرف حساب» کرد و از دستگاه های دولتی و مشکلات موجود جامعه، انتقاد می کرد.

این یادداشت ها در صفحه سوم روزنامه اطلاعات چاپ می شد و نقطه عطفی در طنز نویسی ایران بود. با مرور آرشیو مجله گل آقا که نخستین شماره آن در ۱آبان ۱۳۶۹ منتشر شد، هنوز هم اصطلاحات «دوکلمه حرف حساب» خواندنی است. نظیر؛ مبارزه گل آقا با روند رو به رشد درازی سبیل شاغلام من باب تشویق و مشتلق ماچ کردن شاغلام توسط گل آقا، عصای نوازش گونه بر سر شاغلام کشیدن.

کلمات، صفات و عبارت هایی هم که شاغلام به کار می برد، جالب است. نظیر برادر گل آقا سلمه الله، قربانت گردم، زهره ام آب شد، بلا گردانت بشوم، برزخ می شدیم، به سر مبارکت قسم، چلاق بشویم، حواس مبارک، سبیل مبارک، به جان عزیزت، پدربیامرز، ضعیف نوازی کردن گل آقا، بنده نوازی فرمودن گل آقا، تصدق آن عصای مبارکت بروم، سوسک بشویم! سبیل شاغلام را با دست خودت دود داده باشی، فدای آن برزخی ات بشوم که عین شنگولی ات، زهره آدم را آب می کند و… . هفته‌نامه «گل‌آقا» سرآمد نشریاتی بود که طی دهه‌های ۷۰ و ۸۰ با زبان طنز و کاریکاتور، فضای سیاسی و اجتماعی کشور را نقد می کرد.

شعار این نشریه این بود؛ خنده رو هرکه نیست از ما نیست/ اخم در چنته گل آقا نیست گل آقا در دوازدهمین سال انتشار خود و پس از ۵۴۸ شماره با چاپ سرمقاله ای با نام صابری، از پایان کار نشریه ای خبر داد که بسیار پرطرفدار بود. در این شماره نه از شاغلام خبری بود و نه از غضنفر و گل آقا. گل آقای ایران که با سرطان خون دست و پنجه نرم می کرد، در ۱۱ اردیبهشت ۱۳۸۷ دیگر لبانش به خنده گشوده نشد.