*از ورای خاطرات….
*عباس خوش عمل کاشانی
اشاره : راستش نمی دانم در چه سالی بود که برای ستون «دو کلمه حرف حساب» روانشاد کیومرث صابری (گل آقا) شعری با امضای «ع.بلعم سخاوش» که حروف به هم ریخته ی «عباس خوش عمل» است فرستادم و آن عزیز که به حق پدر طنز نوین ایران است بر آن شد تا به نثر و به نظم جوابم را بدهد.ذیلآ آنچه را که در یک روز ـ از نمی دانم کدام ماه و کدام سال ـ در ستون «دوکلمه حرف حساب» چاپ و منتشر شد بازنشر می کنم:
*دفاعیه ی «گل آقا» از هر چی شعر و شاعری و اشباه آن!
سه هفته ای پیش یک شعر سپید جانانه ی جاودانه ای اثر طبع من کمترین «گل آقا» در همین ستون چاپ شد که اگر بگویم یک لرزه ای بر ارکان هزار سال شعر پارسی افکند ، کم گفته باشم!
اگر چه عده ای از خوانندگان عزیز اجماعآ بر بنده تاختن آوردند که:گل آقا را چه به شعر و شاعری؟برود همان کشکش را بسابد و حرف حسابش را بزند!اما عده ای دیگر یک چیزهای دیگری گفتند.از آن جمله آقایی به نام «ع.بلعم سخاوش»با یک شعر سنتی به دفاع از شعر سپید پرداخت و ضمن تمجید و ستایش از بنده ، دهان هر چی مخالف را بست.
فلذا امروز شعر ایشان را با کمی تلخیص و جوابیه ی بنده را با مختصری خودسانسوری!جهت ثبت در تاریخ چاپ می کنیم.و اگر نبود همین نیت ثبت در تاریخ ،چه بسا که ما دیگر کار شعر و شاعری را تمام شده فرض کرده ،دنبال کار خودمان می رفتیم و اشعار خودمان را هم «خودسانسوری» نمی کردیم.
*شعر «ع.بلعم سخاوش»:
ای گل آقای صاحب حرکات
حرکات تو ابر بی برکات
بر تو بادا هزار بار سلام
و همینطور شاغلام عوام
می فرستم به جانبت نامه
گله دارم من از تو خودکامه
تو از اول نبوده ای شاعر
چه رسد این زمانه ی آخر
شاعران «سپیدگو»ی زمان
دشمن خونیت شدند ، بدان!
پا چرا توی موزه شان کردی
چون «معلّم» رفوزه شان کردی؟
«شمس قیس» زمانه ای تومگر
که کنی نقد شعر اهل نظر؟
به تو چه گر که شعر دوره ی ما
اکثرآ می شود «شلم شوربا»؟
تا به اینجاست حرف بنده تمام
لیکن…اما…برای حسن ختام
بیتی از یک حکیم وام کنم
نامه را بعد از آن تمام کنم
گفته او تا کنون هزاران بار:
«ایهاالنّاس !یا اولی الابصار!
تا گران نان خامه ای شده است
شعرها بخشنامه ای شده است»!
*ع.بلعم سخاوش.
*واما جواب گل آقا:
حضرت «عین ـ بلعم خاوش»
(سین اش افتاد ، بنده را تو ببخش)
آفرین مرحبا صفا کردی
پا توی کفش شعر ما کردی
شاخ ذوق مرا شکانیدی
اسب طبع مرا رمانیدی
دوسه روزی عرق نمودم من
تا که آن شعر را سرودم من
شاغلامش سپس ویزیت فرمود
لطف فرموده و ادیت فرمود
بعد از آن مش رجب دوروز و دوشب
کرد ویرایشش وجب به وجب
دوسه باریش پشت ورو کردیم
مصرعش پاره شد رفو کردیم
لاجرم هر که شعر را خوانده
کرده تشویق و کلّه جنبانده
گفته:«احسنت ، مرحبا ، بخ بخ
حبّذا ، آفرین ، زها ، و الخ….»
اولین بار در جهان ادب
شعر گفتم تمام آن دو وجب
توی هر مصرعش دوتا ایماژ
یک وجب جا و این همه ویراژ!؟
هم در آن مختصر غضنفر بود
گر چه قدّش دو متر بیشتر بود
هیکلش را تراش دادم من
تا توی شعر جاش دادم من
این هنر را ندیده رد کردی؟
خوب کردی ، اگر چه بد کردی!
مش رجب را که شصت و شش کیلوست
برده ام توی شعر و این جادوست!
باز ، بوده عروض آن سر جاش
نه سرک یافت وزن آن نه خراش
وزن آن بود چون بتون آرمه
(اصل آن را توی کشو دارمه!)
(گر چه در شعر نیست الزامی
وزن ، جز نزد مردم عامی
شعر بی وزن بیشتر عالیست
وزن مال دکان بقّالیست!)
آنچنان شعر خوب با معنا
چه کسی گفته غیر گل آقا؟
به خیالت که از توی گارسه
الکی رفته توی صفحه ی سه؟
غیر معنا و وزن و بحر و عروض
که در آن جزو فرض هست و فروض
نور معنا از آن تتق می زد
حافظ از خواندنش تپق می زد
ردّ صدرش علی العجز ، محشر
عجزش توی صدر آن مضمر
هم تخیل در آن و هم تخییل
لفظ بی سکته ـ محتوا تکمیل
داشت شعر قدیم صد افسوس
نه فقط سکته بلکه انفارکتوس!
بس که چربیّ آن زیادی بود
در سراشیبی کسادی بود
چیست چربیّ شعر؟ معنایش
چه کسی کرد کم؟ گل آقایش
بود وزنش زیاد ، کم کردم
مصرعش بود راست ، خم کردم
معنی اش را که هیچ دیده ندید
موقع چاپ ، مش رجب دزدید!
یا که جا ماند توی ماشین چاپ
(ای که مشتاق شهرتی ، مشتاپ)
شعر ما را که خوب و بود و سفید
این جناب حروفچین بد چید
ورنه در شعر بنده اوستایم
همطراز «هومر» ، گل آقایم
«شکسپیر» زمانه ام قارداش
شاعر جاودانه ام ، اینو باش!
«رودکی» ریزه خوار خوان من است
نیست شاعر که باغبان من است
هر کجا بحث لفظ ومعنا بود
اصل ، من ، «سعدی» المثنّی بود
(حافظ البته چیز دیگر بود
ولی او هم ز بنده کمتر بود)
ایهاالنّاس ، یا اولی الالباب
دوغ رافرق نیست با دوشاب؟
الغرض شعر ما و این درجات
مابقی ، فاتحه مع الصّلوات!
*گل آقا
یک دیدگاه
شادمهر:
خیلی عالی بود. دستتان درد نکند.