گیتی صفرزاده، پژوهشگر و دارای سابقه فعالیت در عرصه‌های مختلف فرهنگی‌هنری، در ۱۱۵ اُمین نشست «دگرخند» گفت: ماجرای طنز در ادبیات داستانی خیلی مورد توجه نبوده است. در دوسال گذشته آثار خوبی از سوی داستان‌نویسان جوان در حوزه طنز چاپ و منتشر شده است. امروزه حوزه هنری با پیگیری دفتر طنز خود در این رابطه قدم‌های خوبی برداشته است.
به گزارش شیرین طنز، به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، ۱۱۵اُمین نشست «دگرخند» با موضوع بررسی مولفه‌های طنز در ادبیات داستانی با حضور گیتی صفرزاده و رضا ساکی نویسنده کتاب «بابا باتری‌دار می‌شود» روز گذشته در سالن مرحوم امیرحسین فردی برگزار شد.
صفرزاده: آغاز روزهای خوب ادبیات داستانی طنز
صفرزاده پژوهشگر و دارای سابقه فعالیت در عرصه‌های مختلف فرهنگی‌هنری است. او به مدت ده سال سردبیر نشریه ماهنامه «گل‌آقا» بوده است. وی در ابتدای این برنامه از چالش‌های پیش روی داستان‌پردازی طنز سخن گفت و با انتقاد از عدم نگاه جدی به این نوع داستان‌نویسی ادامه داد: ماجرای طنز در ادبیات داستانی خیلی مورد توجه نبوده است. در دوسال گذشته آثار خوبی از سوی داستان‌نویسان جوان در حوزه طنز چاپ و منتشر شده است. امروزه حوزه هنری با پیگیری دفتر طنز خود در این رابطه قدم‌های خوبی را برای آن برداشته است. این موضوع قابل توجه و قابل تحسین است؛ چرا که اقدامات جدی تاکنون از سوی سازمان‌های مربوطه برای چنین مقوله‌ای انجام نگرفته است.
وی در ادامه افزود: طنز در ادبیات داستانی با دو بخش مجزای محتوا و ساختار مواجه است. اما آنچه بیشتر در داستان‌نویسی طنز موثر است ساختار آن است که باید تقویت شود؛ چرا که بسیاری از علاقه‌مندان به رمان و اهل داستان‌های بلند، طنز را به عنوان یک شیوه داستان‌نویسی مجزا نمی‌دانند. اعتقاد آن ها این است که وجود و یا عدم وجود طنز در داستان‌نویسی متناسب با سلیقه نویسنده و حال و هوای موضوع و موقعیت‌های داستان بوده و نمی‌توانیم دنیای مجزایی برای آن در نظر بگیریم.
صفرزاده با اشاره به طنزنویسی بسیاری از بزرگان ادبیات ایران، چه در دوران معاصر و چه در دوران کهن، افزود: ادبیات ایران دارای تجربه‌های شیرین و بانمکی از حکایات و داستان‌های طنز است. اما این تجارب در دنیای داستان بلند و رمان خیلی ملموس نیست؛ چرا که داستان بلند و رمان با مولفه‌های طنز نوشته نشده است و یا آنچنان نبوده که خودی نشان دهد.
صفرزاده: طنزنویسی به مخاطب‌شناسی درست نیاز دارد
وی در ادامه این نشست با تأکید بر مخاطب شناسی درست در نوشتن طنز گفت: شناخت درست مخاطب خود اهمیت فراوانی در خلق یک اثر داستانی بلند دارد. امروزه مردم حوصله و علاقه‌مندی بیشتری برای مطالعه رمان دارند. در روزگاری که ادبیات طنز ما تنها به حکایات کوتاه ختم می‌شد، به دلیل کم حوصله بودن مردم و نیاز روز آن ها در حوزه ادبیات و داستان بوده است. اهل ادبیات کهن ما متناسب با نیاز مردم زمان خود تولید اثر داشتند و امروزه هم ما باید به همین شیوه پیش برویم.
صفرزاده افزود: امروزه حتی نویسندگانی هم که در ژانر جدی فعالیت می‌کنند از مولفه‌های طنز در کار خود بهره می‌برند. حتی این موضوع در ادبیات جهان نیز محسوس است؛ زیرا با مقبولیت جهانی روبه‌روست.
وی ادامه داد: متاسفانه در سال‌های گذشته به ادبیات طنز نگاهی حاشیه‌ای داشتند. اما امروزه و در چند سال اخیر نگاهی جدی به ادبیات طنز می‌شود. امروزه طنز جایگاه خود را در میان ادبیات کشور یافته و آن را تثبیت کرده است.
ساکی: قدر نویسندگان پیش‌کسوت طنز خود را بیشتر بدانیم
رضا ساکی، نویسنده کتاب «بابا باتری‌دار می‌شود»، نیز در این نشست با اشاره به فعالیت‌های نویسندگان بسیاری که راه را برای حضور نویسندگان جوان امروز در حوزه طنز هموار می کنند، گفت: ورود تعداد قابل توجهی از نویسندگان پیش‌کسوت کشور به حوزه ادبیات طنز موجب شد تا ما امروزه بتوانیم قلم به دست بگیریم و به نگارش داستان‌های طنز بپردازیم. باید این نویسندگان را بهتر بشناسیم و قدر آن ها را بدانیم؛ چرا که فعالیت‌هایشان در حوزه طنز با واکنش‌های منفی برخی از جامعه ادبیات کشور مواجه می‌شد. اما آن ها تمام‌قد پای کار خود ایستادند تا امروزه راه برای ادامه کار ما جوانان هموارتر شود.
ساکی با انتقاد از نادیده گرفتن داشته‌های خود در میان نویسندگان جهان گفت: متاسفانه بیشتر اوقات از داشته‌هایمان غافل می‌شویم و مرغ همسایه غاز می‌شود. اکثر مواقع به جای ادامه راه نویسندگان موفق خودمان راه نویسندگان خارجی را ادامه داده‌ایم. یکی از مشکلات داستان‌نویسی طنز امروز ما نپرداختن به آثار نویسندگان داخلی خودمان است. ما آثار پیش‌کسوتان خود را پیگیری نمی‌کنیم. آثار خوبی از آن ها به جای مانده است که هنوز به جامعه ادبی کشور معرفی نشده است. باید آن ها را جمع‌آوری، چاپ و منتشر کنیم تا عموم مردم و جامعه ادبی کشور از آن بهره‌مند شوند.
وی افزود: نگاه به داستان و رمان طنز تغییر کرده است. روزگاری کتابفروشی‌ها و ناشران طنز را خیلی جدی نمی‌گرفتند. اما امروزه وضعیت بهتری پیدا کرده است که جای کار بیشتری دارد. یکی از ناشرانی که از گذشته تاکنون به طنز پرداخته و پای آن ایستاده است انتشارات گل‌آقا است.
ساکی در مورد مولفه‌های طنز در ادبیات طنز گفت: برخی داستان‌ها از پایه طنز نوشته شده. برخی هم تنها لحنی طنزآمیز دارد و در محتوای آن کاملا جدی است. داستان‌هایی که اصل آن طنز است هم دارای مولفه‌های طنز بوده و هم از محتوا و موضوعی طنزآمیز بهره می‌برد.
ساکی با تاکید بر اعتماد سازی میان عموم مردم، نویسندگان و ناشران نسبت به حوزه داستان طنز گفت: میان نویسندگان، مردم علاقه‌مند به داستان، ناشران و کتابفروشی‌ها در مورد ادبیات داستانی طنز اعتماد ضعیف بوده است. اما امروزه با پیگیری و مقاومت بزرگان ادبیات داستانی طنز این اعتماد شکل گرفته است و روز به روز بهتر می‌شود.
وی در پایان در مورد کتاب خود با عنوان «بابا باتری‌دار می‌شود» گفت: من در این کتاب به صورت هم‌زمان از تراژدی و طنز استفاده کردم. داستان این کتاب را به طور اتفاقی پس از فوت پدرم نوشتم. ماجرا از آنجا شروع شد که در یکی از صفحات شخصی فضای مجازی خود مطلب کوتاهی در مورد پدرم نوشتم تا به این روش فوت او را اعلام کنم. هنگامی که دوستان برای تسلیت گفتن با من تماس می‌گرفتند بلافاصله به متنی که در فضای مجازی منتشر شده بود اشاره و از آن تعریف می‌کردند. همان لحظه به ذهنم رسید که آن را ادامه دهم و به کتابی تبدیل کنم. این کار تا جایی پیش رفت که کتاب «بابا باتری‌دار می‌شود» در مراسم چهلمین روز درگذشت پدرم در اختیار حاضرین قرار گرفت.
به گزارش پایگاه خبری حوزه هنری، این برنامه با اهدای کتاب همراه با امضای نویسنده پایان یافت.
