مراسم رونمایی، نقد و بررسی کتاب «دانشگاهنامه» اثر طنز عباس احمدی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با حضور رضا رفیع، ناصر فیض و سعید بیابانکی برگزار شد.
به گزارش شیرین طنز، به نقل از خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم رونمایی نقد و بررسی کتاب «دانشگاهنامه» اثر عباس احمدی عصر شنبه مورخ ۱۹ مهر ۹۳ با حضور رضا رفیع مجری و طنزپرداز، سعید بیابانکی شاعر، ناصر فیض مدیر دفتر طنز حوزه هنری و بسیاری از علاقهمندان به شعر و ادب در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
در ابتدای این مراسم، رضا رفیع با اشاره به عباس احمدی که نفر اول برنامه قندپهلو و صاحب اثر «دانشگاهنامه» است، گفت: نماد طنز قبل از انقلاب توفیق بود و بعد از انقلاب نیز مجله گلآقا، بیشتر روی موضوعات و مسائلی که بعد از انقلاب حساسیت روی آنها زیاد شد پرداختند، یکی از آن معضلات بحث دانشگاه بود. مجری برنامه طنز قندپهلو در ادامه اظهار کرد: یکی از مقولات حساس و استراتژیکی که احمدی روی آن دست گذاشته، معضلات و موضوعاتی است که در دانشگاه و فضای پیرامون آن اتفاق میافتد. بعد از انقلاب فرهنگی که در سال ۱۳۵۷ رخ داد موضوعاتی چون جنبش دانشجویی، دانشگاه و از این قبیل اتفاقات دستمایه نویسندگان و طنزپردازان قرار گرفت.
رفیع تصریح کرد: با توجه به دورانی که اکثر طنزنویسان بهسراغ موضوعاتی همچون مادرشوهر، شرکت واحد، تاکسیرانی که مسائل نخنما و کلیشهای است، احمدی بهسراغ موضوع جدید و بکری رفته است که بسیار قابل تأمل و قدردانی است. بهگفته رفیع، طنز در ده سال اخیر دستخوش تغییرات خوبی شده، که موجب کشف و شناسایی استعدادهایی در این عرصه از هنر گردیده است.
وی با اشاره به اینکه صاحب اثر کتاب «دانشگاهنامه» در شب یلدا متولد شده، از همین رو بهسبک مثنوی اشعار خود را سروده است، تصریح کرد: در قسمتی از کتاب آمده که شعر من معجونی از زخم دل است، بهعقیده من پرداختن به موضوعات دردآور و طنزی که آمیخته با درد باشد، طنز عمیقی خواهد بود تا اینکه طنزی از سر بیدردی بیان میشود.
رفیع در ادامه اظهار کرد: بهعقیده من احمدی با تحقیق و تأمل فراوانی به سرودن اشعار خود پرداخته است و بهقول سخن بزرگان، دود چراغ خورده است. وی با اشاره به یک مقاله قدیمی که پدری برای بردن فرزند خود به حمام به او کرم وازلین میزده است، ابراز کرد: طنز حکم وازلین را دارد که برای نرم و لطیف شدن موضوعات خشن و زمخت و مسائل اجتماعی باید از آن استفاده کرد. رفیع در پایان صحبتهای خود گفت: امیدوارم سازمانها، ارگانها و نهادهای دولتی مسیر صاف و همواری را برای طنزپردازان تسهیل کنند تا راه برای آنان گشوده شود.
در ادامه این مراسم ناصر فیض مدیر دفتر طنز حوزه هنری دیدگاه خود درباره کتاب «دانشگاهنامه» را بیان کرد و گفت: با توجه به موضوعات کلیشهای همچون گرانی و نیش زبان مادرشوهر و مادرزن، احمدی بهسراغ موضوع اجتماعی و دانشگاهی رفته است، بسیار جای تأمل و بسی شعف است. وی تصریح کرد: با توجه به شخصیت آرام و مهربانی که از احمدی سراغ دارم، چاپ چنین کتابی از او بعید نبود و بسیار خوشحالم که او صاحب این نوع کتاب با این بیان و قالب است. با خواندن کتاب کاملاً متوجه خواهیم شد که محور اصلی اشعار این کتاب خرد و اندیشه است.
فیض با اشاره به کلمات متروک در زبان و ادبیات فارسی، خاطرنشان کرد: استفاده از کلماتی که از یاد رفتهاند، خیلی بهتر است تا لغات خارجی و غیرقابل باور را استفاده کنیم، بهعنوان مثال استفاده از کلمه «خفن» در زبان فارسی را نمیدانم چگونه باب کردهاند، که همچین اصطلاح زشت جزو پرکاربردترین اصطلاح در زبان ما محسوب میشود. مدیر دفتر طنز حوزه هنری ابراز کرد: با خوانش این کتاب، کاملاً متوجه خواهید شد که این کتاب برای قشر دانشجو، تحصیلکرده و اندیشمند سروده شده است، زیرا روایتی خردورزانه دارد و این توانایی آقای احمدی است، که توانسته خالق این اثر باشد.
سعید بیابانکی دیگر سخنران این مراسم رونمایی درباره وجود توأمان فصاحت و بلاغت در کتاب «دانشگاهنامه» گفت: با توجه به اینکه کتاب آقای احمدی از فصاحت و بلاغت برخوردار است دارای ملاحت و ظرافت طنزگونه هم هست، یعنی بهعبارتی این کتاب تمام این ۴ ویژگی را دارا است که در اکثر کتابهای شعر طنز نمیتوان این ۴ عنصر را پیدا کرد. این طنزپرداز با اشاره به عامل موفقیت کتاب، تصریح کرد: این کتاب با توجه به استفاده از قالب مثنوی که اطناب زیادی دارد، اما بسیار خوب میتواند خواننده را جذب کند و تا پایان کتاب بکشاند که این عامل موفقیت کتاب محسوب میشود.
وی با اشاره به کتابهای لیلی و مجنون، هفتپیکر و گلستان سعدی، تصریح کرد: روایتگری خوب کتاب با توجه به اینکه اطناب زیادی در آن وجود دارد، اما خواننده را خسته نمیکند بلکه انرژی مضاعفی را به خواننده منتقل میکند تا به ادامه خواندن اشعار بپردازد. بیابانکی در پایان گفت: البته کنار تمام این ویژگیهای خوب و منحصر به فردی که از کتاب نقل کردم، یک مشکل وجود دارد که پایانبندی خوبی در این کتاب وجود ندارد و بعد از تمام فصلها بهیکباره موضوع رها شود و خواننده را به پایان کتاب اقناع نمیکند.
در پایان این مراسم؛ عباس احمدی به شعرخوانی پرداخت که شعر او نقیضهای بر شعر فاضل نظری بود :
مرگ نزد شاعران از بینوایی بهتر است
وضع ما از مردم اتیوپیایی بهتر است
فقر و زن، هردو، بلا هستند در خانه، ولی
بین این هر دو بلاها، زن، خدایی بهتر است
بچه آوردن هم آری پول میخواهد داداش
زیر این درمان نازایی، بزایی بهتر است
نوشدارویی و بعد از مرگ سهراب آمدی
مرغ بخت من، تو اینطوری نیایی بهتر است
دائماً بین بد و بدتر مخیّر میشویم
جبر از این اختیارات کذایی بهتر است
فکر کردن بین این مردم خودش دیوانگی است
لاجرم افکار مالیخولیایی بهتر است
هر که مشکلدارتر باشد مقرّبتر شود
گاو پیشانی سفید از سرحنایی بهتر است
واژهها امروز ابعاد جدیدی یافتند
گر بهجای رشوه گفتی پول چایی بهتر است
بانکداری گرچه اسلامی است در ایران، ولی
کاربرد واژه بانک ربایی بهتر است
وقت جنگیدن به درگاه مدیرانِ نترس!
از میان جمله واجبها، کفایی بهتر است
مجلس و دولت یکی بودند در تخریب و من
فکر میکردم رسایی از مشایی بهتر است
شاعر خنگ مزخرفگو برو تقلید کن
شعر دزدی گاهی از مهملسرایی بهتر است!
مادرم پرسید شعر از بهر تو نان میشود؟
گفتمش: خوب شعر گفتن از گدایی بهتر است!
خرید کتاب دانشگاه نامه
در پایان این مراسم از کتاب شعر طنز «دانشگاهنامه» که توسط انتشارات شهرستان ادب منتشر شده است، رونمایی شد.