محفل طنز حوزه هنری با حضور ابوالفضل زرویی نصرآباد و جمعی از طنزپردازان در سالن سلمان هراتی برگزار شد و در آن به بررسی روند کمبود مطالعه در میان مردم پرداختند.
به گزارش شیرین طنز، به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، ابوالفضل زرویی نصرآباد این شرایط نابسامان را به طور کلی مختص جامعه فرهنگی دانست و گفت: فضایی که بر فرهنگ ما حکم رما شده است خیلی در شرایط مطلوبی نیست و این را نه تنها در عرصه ادبیات بلکه در عرصه فیلم، هنرهای تجسمی و … هم مشاهده نمی‌کنیم. البته از نظری هم اهل فرهنگ همیشه نسبت به شرایط حاضر رضایت کامل ندارند و به زعم بنده این اهمیت اثر خودش را در آینده بیشتر از حال نشان می دهد و مورد توجه مخاطبان قرار می‌گیرد.
وی تأکید کرد: در میان نویسندگان ما این تصور وجود دارد که اثری تولید می کنند همیشه جزو بهترین‌ها است؛ در صورتی که برای ارزشمند بودن یک اثر آن را باید به قضاوت تاریخ گذاشت.
نویسنده نشریه «گل آقا» با بیان اینکه سعدی و بسیاری از شاعران بزرگ اعتبار خود را در گذر زمان به دست آورند اظهار داشت: توجه به این مورد مهم می تواند نسبت به اینکه الان چه استقبالی از کارهای ما صورت می گیرد ما را دلخوش یا دلسرد نکند. بلکه با در نظر گرفتن اینکه در آینده هم آثار ما مورد خوانش قرار می گیرد سعی کنیم تا توجه به آیندگان را در کارهای خود لحاظ کنیم.
وی ادامه داد: حتی سعدی هم در زمانه خودش در مقایسه با شاعران هم‌نسل خود خیلی جایگاهی نداشت و بیشتر اعتبارش به خاطر تبحر در مسائل دینی بود.
نویسنده مجموعه مقالات «حدیث قند» با بیان اینکه بسیاری از مخاطبان به ژانر خاصی از کتاب ها علاقه مند هستند که باید به آن ها پیشنهاد داده شود، گفت: هر کسی علاقه ای به موضوع خاصی دارد و اگر متناسب با آن کتابی را به وی معرفی کنیم می توان امیدوار بود که به کتاب خوانی علاقه‌مند شود. البته این را هم باید مد نظر داشت که هر کسی را جز با ایجاد جاذبه و علقه نمی توان به خواندن کتاب ترغیب کرد.
زرویی نصرآباد نقش رسانه ها را در ترویج کتاب‌خوانی مؤثر خواند و اظهار داشت: به عنوان مثال، کاری که بعضی از برنامه های صدا و سیما با استفاده از ترفندهایی مثل جایزه انجام دهند باعث می شود تا این سنت کتاب خریدن و خواندن در میان مردم زنده نگه داشته شود. البته باید در این میان بر انتخاب آثار و معرفی آن بر مخاطبان هم نهایت تلاش و دقت را به کار برد تا اثر سطح پایین دست مخاطب نرسد و اعتبار آن ها خدشه دار نشود.
مدیر سابق دفتر طنز حوزه هنری یکی از دلایل کم توجهی به خواندن کتاب را به علت قرار گرفتن در میان تکنولوژی های پیشرفته دانست و گفت: وقتی یک مطلبی طنز واحدی توسط افراد در شبکه های اجتماعی دست به دست می شود می توان به سلیقه مردم پی برد و اینکه درک آن ها در حد مطالب تولید شده در شبکه های اجتماعی است.
وی استفاده از نظرات تخصصی بزرگان عرصه ادبیات را در رسانه ها لازم برشمرد و در جذب مخاطب به سمت مطالعه تأثیرگذار خواند و بیان داشت: در تلویزیون ما چقدر از نظرات تخصصی بزرگانی مثل شفیعی کدکنی استفاده می کنند. حتی به نظر من صدا و سیما می تواند با توجه به کم حوصلگی مردم صحبت های این چنین بزرگانی را به صورت صوتی منتشر کند تا مردم از این طریق خلأ کتاب‌خوانی خود را پر کنند. ولی ما می بینیم که کارشناسانی که از منزلت اجتماعی در حرفه خود برخوردار نیستند هدایت این برنامه ها را دست گرفته اند.
زرویی نصرآباد درخصوص نقش روشنگری کتاب و رسانه ها در میان توده مردم هم گفت: همیشه با خواندن کتاب تفکر و روزنه هایی در زندگی ما گشوده می شود؛ همان طور که بسیاری از حوادث تاریخ معاصر ما هم پیوسته با مطالعه و اطلاع اتفاق افتاده است. حتی در زمان های گذشته نشریاتی که از دول خارجی می آمدند هم به دور از نظر شاه به انتقاد شرایط جامعه می پرداختند که این موضوع در روشنگری مردم خیلی نقش داشت.
نقدهای پولی کتابی را از فرش به عرش می‌رساند
در ادامه این برنامه، علیرضا لبش از شاعران طنزپرداز جوان کشورمان اعتبار کتاب ها را در گذشته بسیار بیشتر از حال خواند و گفت: کارشناسان متخصص و حرفه ای به امر مطالعه و ارزیابی کتاب ها می‌پرداختند و ناشر اعتبار خود را به خاطر مسائل حاشیه ای خدشه دار نمی کرد اما در صورتی که الان بسیاری از ناشران با استفاده از سرمایه های نویسندگان حاضر هستند تا کتاب آن ها را چاپ کنند.
وی ادامه داد: اعتماد مردم به کتاب هایی که توسط رسانه ها، جایزه های ادبی و نویسنده ها معرفی می شود همواره وجود داشته و باید در این زمینه به گونه ای اقدام کرد تا خدشه بر این اعتماد وارد نشود.
نویسنده کتاب «کبریت کم خطر» درخصوص وضعیت بدی که بر حوزه چاپ و انتشار کشور وجود دارد گفت: بسیاری از نویسندگان حتی تا جایی پیش می روند که با دادن پول به منتقدان از آن ها می‌خواهند اثر آن ها را در رسانه ها برجسته کنند. حتی در بعضی برنامه های تلویزیونی هم به معرفی کتاب هایی می پردازند که بعضی از این کتاب ها در چاپ اول خود هم زیاد موفق نبودند که مخاطب با خواندن آن ها به محتوای غنی دست پیدا کند که این منجر به نوعی بی اعتمادی مخاطب به رسانه ها می شود.
لبش با بیان اینکه چرا باید حتی خواندن کتاب در میان قشر روشنفکر جامعه با استقبال روبه‌رو نشود، خاطرنشان کرد: در کشور ما تعداد بسیار زیادی شاعر حرفه ای داریم که که سهم تیراژ ما حتی کمتر از این تعداد است. و باید نسبت به این موضوع تأسف خورد که چرا کتاب‌خوانی حتی در میان روشنفکران ما هم رواج ندارد.
وی با بیان اینکه در دوره ای بعضی نشریات حوزه طنز قابل اعتماد بودند خاطرنشان کرد: مجلاتی مثل گل آقا و کارنامه و عصر پنج‌شنبه در گذشته به عنوان مرجع برای مخاطبان طنز بودند و به گونه ای بودند که کار هر کسی در آنجا چاپ نمی شد؛ در حالی که الان چنین شرایطی وجود ندارد.
نویسنده کتاب «کافه خنده» درخصوص کم توجهی مسئولان دولتی به وضعیت نشر و نویسنده ها گفت: در بسیاری از اعتبارات دولتی می بینیم که سهم فرهنگ سهم حداقلی را به خود اختصاص داده است و حق نویسنده ها نیز در بوروکراسی های دولتی پایمال شده است و حتی دولت ها هم سعی نمی کنند تا با افزایش بودجه سفارش خود را به یک نویسنده حرفه ای بدهند.
معیار واحدی در انتخب کتاب وجود ندارد
صابر قدیمی، شاعر مجموعه شعر «لبخند شیرین فرهاد»، نیز در این نشست انتخاب یک سازوکار منطقی را در تعیین کتاب های خوب لازم برشمرد و گفت: اگر سازوکاری طراحی شود که کاربردی باشد می تواند کمک کند تا کتاب های مفهومی روانه بازار شود. شاید چندین جلد کتاب کار شده باشد که در آن هر شاعری یک شعر طنزی سروده باشد اما اگر یک محوریتی وجود داشته باشد هم می تواند برای مخاطب عام و برای مخاطب خاص که بعداً می خواهند به عنوان مرجع به آن ها استناد کنند مفید واقع شود.
همچنین در این محفل عده ای از حاضران سطح پایین کتاب ها، دانش پایین نویسندگان، هرج و مرج در بازار کتاب، نداشتن یک معیار سراسری برای انتخاب آثار و نبود سیستم جامع ارزیابی را در کمبود مطالعه در میان مردم تأثیرگذار خواندند.
