اسماعیل امینی معتقد است، هر آنچه در بیرون از شاعر رخ میدهد، به واسطهی روح او بر شعر تاثیر میگذارد. رمضان نیز هم به صورت تحولات روحی و هم اتفاقات تاریخی در شعر حضور دارد.
به گزارش شیرین طنز، این شاعر و مدرس دانشگاه در گفتوگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) ضمن بیان اهمیت رمضان در شعر کلاسیک فارسی گفت: هرآنچه بیرون شاعر رخ میدهد بر درونش تاثیر میگذارد، زیرا شعر بازتاب اتفاقات درونی شاعر است. رمضان نیز مثل همه اتفاقات بیرونی همچون گردش فصلها، پدیدهها، صداها، رنگها و … در شعر موثر خواهد بود، زیرا اتفاقات وارده بر نوع زندگی شاعر، در شعر او نیز دیده میشود.
وی درباره تقسیمبندی اشعار رمضانیه گفت: اشعار مربوط به رمضان در دو بخش دیده میشود، یک سری به اتفاقات رخ داده در ماه نگاه میاندازد و دسته دیگر به لذات عرفانی این ماه اشاره میکند. به عنوان مثال در شعرهای مربوط به حال روحی رمضان از توصیه، دعا، ترجمه منظوم احادیث و ادعیه و … وجود دارد و در بخشی دیگر آغاز ماه رمضان جستوجوی هلال ماه، تغییرات زندگی در این ماه، چشم پوشیدن از لذات رسیدن به فضایل اخلاقی، بیدار ماندن در شب و … دیده میشود.
این شاعر ضمن بیان نمونهای درباره دست مایههای عرفانی گفت: از اشعار با دست مایه عرفانی از مولانا میتوان به یک نمونه اشاره کرد؛ «این دهان بستی دهانی باز شد / تا خورندهء لقمههای راز شد.
لب فروبند از طعام و از شراب / سوی خوان آسمانی کن شتاب»
این شاعر و مدرس دانشگاه افزود: وی در جایی میگوید « طفل جان از شیر شیطان باز کن / بعد از آنش با ملک انباز کن». در نمونه دوم جان شاعر را به طفل و شیطان را به شیر تشبیه کرده است که جان آدمی در مقابل شر شیطان ضعیف است.
«امینی» درباره وجود طنز در اشعار مربوط به رمضان گفت: مانند تمام موضوعات در اشعار مربوط به رمضان نیز شعرهایی با درون مایهطنز بسیار وجود دارد. این اشعار از صمیمیت میانه و طبعا احساس نزدیکی با خداوند برخوردار هستند. به عنوان مثال میتوان به شعر اشرف مازندرانی اشاره کرد که میگوید: «قرب یک ماه به میخانه اقامت کردم / اتفاقا رمضان بود نمی دانستم
وی در پایان با اشاره به اینکه یکی از کُنشهای شاعران در رمضان برخورد با ریا است، افزود: اصل روزه بر پنهان بودنش است، زیرا نماد بیرونی ندارد، اما فرد ریاکار خودش روزه داریاش را عیان میکند. روزه را فقط خدا و خود فرد روزهدار میداند؛ اما برخی روزهداران با ریا، روزهداری خود را نشان میدهند. حافظ، سعدی و بسیاری دیگر از شاعران در این خصوص شعر سرودهاند. به عنوان نمونه، حافظ در شعری میگوید:
بیا ترک فلک خوان روزه غارت کرد / هلال عید به دو قدح اسارت کرد
ثواب روزه و حج قبول آنکس برد / که خاک میکده عشق را زیارت کرد