کتاب «دفترچه خاطرات جانی آتیش‌پاره» طنز اجتماعی و اخلاقی برای کودک و نوجوان است. محیا کربلایی، این اثر را ترجمه کرده است.
به گزارش شیرین طنز، به نقل از خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «دفترچه خاطرات جانی آتیش‌پاره» نوشته جانی ستوپانی است که برای کودکان و نوجوانان منتشر شده و یک رمان معروف ایتالیایی است که در یک مجله طی سال‌های ۱۹۰۷-۱۹۰۸ به‌صورت پاورقی چاپ می‌شده و در سال ۱۹۱۲ برای نخستین بار در قالب کتاب منتشر شده است.
«دفترچه خاطرات جانی آتیش‌پاره» از جمله‌های کتاب‌هایی است که محتوایی خاطره‌ای دارد و در واقع کل داستان کتاب، دفترچه خاطرات پسربچه‌ای به‌نام جانی است که کارهای شیطنت‌آمیز زیادی می‌کند و همه خانواده و دوستانش از دست او کلافه می‌شوند.
شیطنت‌های جانی در این کتاب برای خواننده کودک و نوجوان بسیار پرکشش است و مجموعه اتفاقاتی که در این کتاب می‌افتد، مخاطب را در سراسر کتاب به خنده می‌اندازد. در واقع این کتاب ماجراجویانه، طنز و اجتماعی و اخلاقی است. اینکه می‌گویم اجتماعی و اخلاقی به این دلیل که به دغدغه‌های ذهنی کودکان و نوجوانان پرداخته و به مخاطب می‌فهماند که رفتارهای هیجانی و فکرهای شیطنت‌آمیز خودش را باید کنترل کند.
این کتاب که از زبان ایتالیایی ترجمه شده، بیش از یکصد سال قبل منتشر شده اما قدرت نویسنده چنان بوده که متن کتاب برای مخاطب امروز نیز بسیار جذاب و تحسین‌برانگیز است.
متن کتاب ادبیات خاص خودش را دارد و پر است از کلمه‌ها و عبارت‌هایی که دیگر در زبان ایتالیایی امروزی از آنها استفاده نمی‌شود. این ادبیات ناخودآگاه حال و هوای دوران قدیم را هم تداعی می‌کند.
فکر می‌کنم یکی از مهم‌ترین مسائل، رعایت این نکته در ترجمه متن کتاب به فارسی است. نمی‌شود قصه‌ای تعریف کرد که صد سال پیش نوشته شده اما فقط اصطلاحات امروزی در آن به کار برود. بطور مثال قدیم‌ها چیزی به اسم کمد یا کمد دیواری وجود نداشت بلکه «گنجه» وجود داشت؛ ماشین نبوده، «اتول» یا «اتومبیل» بوده؛ بیمارستان نبوده، «مریض‌خانه» بوده و غیره.
مشکل اینجاست که ما آن‌قدر به اصطلاحات امروزی عادت کرده‌ایم که به سختی می‌توانیم فکر کنیم، قدیم‌ها به آن چی می‌گفتند تا برویم دنبال کلمه‌اش و پیدایش کنیم. باید مفاهیم و کلمات قدیم در این کتاب را برای بچه‌های امروزی زنده کرد به گونه‌ای که چیزی از روان بودن متن کتاب و فهم داستان کم نکند.
«دفترچه خاطرات جانی آتیش‌پاره» با همه کتاب‌های دفترچه‌خاطراتی موجود در بازار فرق دارد و روایت داستانی بسیار پرکششی دارد. در دنیا با استقبال گسترده مخاطبان کودک و نوجوان روبه‌رو بوده و بر مبنای آن چندین فیلم و سریال نیز ساخته شده است.
