به سراغ سه طنزپرداز کشورمان (اسماعیل امینی، سید عبدالجواد موسوی و علیرضا لبش) رفتیم و درباره چاپ آثار طنز روزنامه‌ای به‌صورت یک کتاب با آنان گفتگو کردیم، مشروح ابن گفتگو را در ادامه می خوانید.
به گزارش شیرین طنز، به نقل از پایگاه خبری سوره مهر، اسماعیل امینی، شاعر و پژوهشگر کشورمان درباره چاپ آثار طنز روزنامه‌ای به‌صورت یک کتاب گفت: اگر مقصود طنزپرداز از چاپ مطالب طنزی که در روزنامه‌ها داده صرفاً این باشد که بخواهد کارنامه یک دوره‌ای از فعالیت را عرضه کند می‌تواند آن‌ها را در قالب یک کتاب به چاپ برساند که البته باید دارای دو ویژگی باشد.
وی افزود: اول اینکه باید مطالب به لحاظ بیانی و ادبی آن‌قدر استحکام داشته باشد که به‌عنوان یک متن ادبی قابل‌خواندن باشد. یعنی با شتاب‌زدگی‌های نثر روزنامه‌ای نباشد.
امینی افزود: ویژگی دوم اینکه باید مطالبی که مربوط به مسائل روز است به‌گونه‌ای نوشته شود که قابل تعمیم و گسترش به نمونه‌های دیگر باشد. به‌عنوان‌مثال اگر نمونه‌ای از دروغگویی و پنهان‌کاری در رفتار یک نفر است این باید قابل تعمیم باشد؛ مانند طنزهای بزرگان گذشته مانند طنز دهخدا. درست است این مطالب درباره مفاسد دربار قاجاری نوشته شده و در حال حاضر سلسله قاجار وجود ندارد، اما چون آن مفاسد مربوط به معایب کلی رفتار انسانی است به گونه‌ای نوشته شده که هر کسی در هر دوره‌ای که آن عیب‌ها را داشته باشد قابل تعمیم خواهد بود و خواندنی است.
سید عبدالجواد موسوی شاعر، روزنامه‌نگار و طنزپرداز درباره چاپ مطالب طنز روزنامه در قالب کتاب گفت: زمانی در نشریه‌ای مطلبی را چاپ می‌کنید که درعین‌حال که روزآمد است به لحاظ ادبی، فنی، هنری و محتوایی ماندگاری هم دارد و از مصرف روزآمد فراتر می‌رود. ولی ممکن است آن مطلب فقط برای همان روز باشد که قطعا درست نیست که آن را در قالب کتاب منتشر شود.
وی افزود: گاهی اوقات پیش می‌آمد بعضی از طنزهایی که به روزنامه‌ها می‌دادم را جدا می‌کردم و آن‌ها را نگهداری می کردم و بعد از مدتی که به این مطالب نگاه می‌کردم تعجب می‌کردم که چرا این‌ها را نگه داشتم زیرا این مطالب فقط مصرف روزانه داشتند و برای همان موقع خوب است.
موسوی ادامه داد: حقیقت این است که کتاب‌هایی را که به این صورت گردآوری می‌شود غالبا مناسب کتاب شدن نیست و برای همان روزگاری که منتشرشده خوب است. زیرا تاریخ‌مصرف و ماندگاری‌اش را از دست می‌دهد.
این شاعر و طنزپرداز با اشاره به ویژگی آثاری که قابلیت چاپ به‌صورت کتاب رادارند گفت: این مسئله به توانمندی طنزنویس به لحاظ فنی و درک عمیق او نسبت به مسائل روزمره بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال اگر فردی از یک مقام دولتی چاپلوسی کرد و بخواهد صرفاً به چاپلوسی آن فرد بپردازد به‌احتمال‌زیاد بعد از مدتی همه آن را فراموش خواهند کرد. زیرا روزنامه فقط مصرف روزانه دارد ولی اگر بتواند از آن موضوع روزآمد بهانه برای پرداختن ریشه‌ای به امر چاپلوسی که همیشگی هم است پیدا کند و درک عمیق همراه با توانمندی هنری از این موضوع داشته باشد طبعاً می‌تواند اثری خواندنی داشته باشد.
علیرضا لبش، طنزپرداز درباره چاپ مطالب طنز روزنامه در قالب کتاب گفت: کتاب و مطبوعات هرکدام مختصات خاص خودش را دارند و نمی‌شود مطلبی که در روزنامه چاپ‌شده را در کتاب هم منتشر کرد مگر اینکه تغییراتی در آن انجام شود.
وی افزود: کارهای مطبوعات عموماً دارای زمان خاصی هستند. ولی اگر مطالبی که در روزنامه چاپ می‌شود در بحث ادبی توانمندتر از بخش مطبوعاتی و روزمره‌اش باشد آن‌وقت این کارها قابلیت چاپ در یک کتاب را خواهد داشت.
لبش ادامه داد: به‌طورکلی باید گفت بخشی به‌عنوان طنز مطبوعاتی نداریم و آن چیزی که به‌عنوان طنز مطبوعاتی عنوان می‌شود که برای مردم هم جذاب است هجو و هزل است. در واقع در آنگونه طنز باید یک نفر یا یک ارگان یا نهادی را مورد هجو قرار دهیم تا بتوانیم لبخند را برای مردم ایجاد کرد ولی باید گفت این مطالب طنز نیست و در کارهای مطبوعاتی طنز زیادی وجود ندارد.
