menu
shuffle search add person
انصراف
cancel

شیرین طنز را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید :

keyboard_double_arrow_left keyboard_double_arrow_right

پیشنهاد
شگفت انگیز

بزن بریم

بیخیال

معرفی ویرایش جدید کتاب «واژگان و اصطلاحات طنز» اثر دکتر اصلانی

دریای غم اردک ندارد!

معرفی ویرایش جدید «واژگان و اصطلاحات طنز»/دکترمحمدرضا اصلانی/مروارید

اکبر اکسیر :

ادبیات طنز، رفته رفته خود را به عنوان ژانری مستقل نشان می دهد. این پدیده خوش خیم که اوائل برای حلاوت متون نظم و نثر آمده بود با ظهور مدرنیته و پست مدرن، یکی از ارکان اصلی هنر و ادبیات شد؛ به طوری که بعد از انقلاب، طنز، دفتر مستقلی دست و پا کرد و جشنواره های جامعی برگزار نمود. ستون طنز در مطبوعات و برنامه های طنزمدار صدا و سیما طرفداران بی شماری یافت و طنز فارسی در چهارگوشه ایران گسترش یافت و شاعران و نویسندگان زیادی پا به عرصه وجود گذاشتند.
در بررسی متون ادبیات طنز، لازم به ذکر است که طنز از آغاز فعالیت شاعران و نویسندگان در لابه لای ‌متون فارسی وجود داشت، اما به طور رسمی از قرن هشتم کاربرد عجیبی یافت. گاه به صورت ذرات معلق در غزلیات رندانه حافظ و گاه به صورت مستقل در نوشته های عبید، خود را به دهخدا و نسیم شمال رساند و صدای دادخواهی ملت مظلوم شد.
امروزه طنز به صورت شگفت آوری در تمام هنرها و رسانه ها خود را نشان می دهد. در مکالمات روزانه مردم کوچه و بازار، در گوشی های مدرن اهالی دهکده مک لوهان و استیو جابز، دست به دست می شود و این یعنی ملّی شدن طنز و شادخواری که بایستی برای در امان ماندن از عواقب زیانبار این سونامی قرن،تحت نظر کارشناسان خبره، اتاق فکری برای آن تدارک دید تا حساب وقاحت و زوال اخلاق و توهین به فرهنگ ها از طنز اصیل مشخص شود.
در دهه های اخیر تولیدات فرهنگی در زمینه طنز به وفور دیده می شود. شاعران و نویسندگان ما کتاب های ارزشمندی چاپ و منتشر نموده اند که نیاز به تدوین فرهنگ جامع طنز به خوبی احساس می شود تا طنز و طنزآوران با نمونه اثر و منابع و مآخذ در آن ثبت و ضبط گردد و برای پژوهشگران و نسل فردا منبعی موثق تهیه و تدوین شود.

زنده یاد عمران صلاحی با دوست طنزاندیش جناب بیژن اسدی پور (که یادش به خیر باد) کتاب طنز و طنزآوران ایران را طنزیم کردند و عمران بعد از این کتاب به تدوین کتاب ارزشمندی از معرفی نشریات طنز پرداخت که در جای خود قابل تأمل بود. فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز از دکتر محمد رضا اصلانی همدان (با محمد رضا اصلانی شاعر و فیلمساز اشتباه نشود)، یکی از نمونه های فرهنگ طنز است که اول بار در سال ۱۳۸۵ تدوین و تألیف شده و بعد از ده سال بارها مورد بازنویسی قرار گرفته و ویرایش جدید و کامل آن از سوی انتشارات مروارید چاپ و منتشر شده که مورد توجه منتقدین و اهل نظر واقع شده است. در این فرهنگ، گذشته از ضمائم انتهایی کتاب، واژگان و اصطلاحات به صورت الفبایی تدوین شده و در هر مورد شرح مبسوطی ارائه گردیده؛ مثلاً در مقابل واژه اسم مستعار، گذشته از اسم اصلی طنزپردازانِ نشریات موفق طنز، نمونه آثار آنها نیز ذکر شده است. مطالب این فرهنگ برای تمام گروههای سنی با هر مقدار تحصیلات و هرنوع شغل جالب و دلپذیر است.

به چند نمونه از خلاصه مطالب این فرهنگ ، توجه شما عزیزان طنز اندیش را جلب می نمایم:
* احمدا: به شعرهای طنز آمیز به زبانی ساده شیرین و مردم پسندی مانند شعرهای نسیم شمال گفته می شود.
* تهکم : نوعی وارونه گویی کلمات است با بیانی طنز آمیز کسی را به ظاهر پرستش در باطن تحقیر کردن.
* سبدیات: همکاران توفیق چهار دسته بودند: طوطیان شکرشکن ( هیأت تحریریه)،طوطیان قندشکن (شعرا و نویسندگان خارج از هیأت تحریریه)، طوطیان کمرشکن (نویسندگان مطالب وارده) و طوطیان دندان شکن(سبدیاتی ها). سبدیات نام ستونی ثابت در نشریه توفیق بود که در آن مطالب بی مزه و ضعیف ارسالی در آن ستون چاپ می‌شد. به نویسندگان این گونه مطالب اصطلاح سبدی اطلاق می شد.
* طنز جاده ای: نوشته های طنز آمیز پشت ماشین‌ها؛ مثل این نمونه‌ها: فاصله بگیر خیلی بدهکارم/ دریای غم اردک ندارد/ ببخشید پشتم به شماست/ در طواف شمع می گفت این سخن پروانه ای/ سرپیچ سبقت نگیر جانم مگر دیوانه ای/ ای کاش دنیا هم دنده عقب داشت/ آبشار در نهایت زیبایی سقوط می کند.
* کاریکلماتور: ترکیبی از کاریکاتور و کلمات که اولین بار احمد شاملو در نشریه خوشه به تک جمله های‌ طنز‌آمیز پرویز شاپور برگزید.چند نمونه:گورکن عمری در گورستان جان می کند./پشت سر اغلب خواننده ها، صفحه می گذارند.
برای دکتر محمد رضا اصلانی، موفقیت آرزومندم. امید که سال به سال با افزودن جلدی بر مجلدات این فرهنگ، شاهد انتشار فرهنگ جامع طنز فارسی باشیم تا مترسلانِ رسالات دکترا را شرافت افزاید!
منبع : روزنامه اطلاعات – شماره ۲۶۸۵۶

chatنظرات شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

اپلیکیشن کبریت کم خطر