معرفی مجموعه طنز فابل های توفیق/دکتر عباس توفیق/انتشارات مروارید/۹۶
به در می گویم، دیوار بشنود
اکبر اکسیر
«فابل یا قصه حیوانات، از کهن ترین آثار ادبی انسان هاست. آنچه فابل به آن می پردازد، ظاهرا رفتار حیوانات و باطناً رفتار آدمیان است. کار فابل، حکایت «به در می گویم، دیوار تو گوش کن» است. فابل به ظاهر درباره حیوانات می گوید، ولی در باطن مقصودش حیوانات دوپاست.
هنگامی که ما قصه جانوران دیگر را می خوانیم، در واقع داستان خودمان را می خوانیم و در ذهن تشویق می شویم فکر کنیم که ما دیگر چه جانورانی هستیم و با چنین جانوران اطرافمان چگونه رفتار کنیم؟ فابل احمق ها را دست می اندازد، بدکاران را لو می دهد و ستمکاران را می کوبد.
شناخته ترین این گونه قصه ها در ایران به نام فابل، فابل های لافونتن است و معروف ترین آن، قصه روباه و کلاغ و پنیر. یکی از فابل های بسیار مشهور قرن اخیر، فابل مزرعه حیوانات، شاهکار جرج اورول است. فابل های ایزوپ، کلیله و دمنه، مرزبان نامه و … نمونه هایی از معروف‌ترین فابل‌هاست.» (از مقدمه کتاب).
«انتشارات مروارید» اخیراً مجموعه ای از فابل های دکتر عباس توفیق را چاپ و منتشر نموده که از فابل‌های شیرین ادبیات طنز معاصر ماست.
فابل های توفیق که اولین بار در مجله فکاهی توفیق به چاپ رسیده، چهار دسته اند:
- دسته اول فابل های اورژینال که خالقش خود نویسنده است.
- دسته دوم قصه ها، متل ها، حکایت ها و لطیفه هایی است که ریشه در فولکلور ایران دارد و دکتر توفیق آن را به سبک قلم توفیقی به صورت فابل نوشته است.
- دسته سوم فابل هایی که ریشه در فولکلور جهان دارد.
- و دسته چهارم، فابل های معرف ایران و جهان است که آقای توفیق انتهای آنها را به نحو دیگری تغییر داده یا نتیجه اخلاقی دیگری از آن گرفته یا به آنها نتیجه اخلاقی افزوده است.
فابل دربین اقوام، در قصه های عامیانه رایج است. معروف ترین فابل های فارسی در بین کودکان و نوجوانان امروزی، قصه شنگول و منگول و روباه و کلاغ و پنیر است. به نمونه ای از این مجموعه توجه فرمائید:
«یک روز جغد و بلبل با هم اختلاف پیدا کردند. بلبل می گفت من بهتر می خوانم و جغد می گفت من بهتر می خوانم! خری آن کنار می چرید. پیش او رفتند. جغد گفت آقای خر! من بهتر می خوانم یا بلبل؟ خر گفت من تاکنون صدای شما را برای قضاوت نشنیده ام. هر کدام یک دهن بخوانید تا من قضاوت کنم. جغد خواند. بلبل هم خواند. آن وقت جغد گفت: آقای خر! حالا صدای جغد بهتر است یا بلبل ؟ خر دستی به پوزه خود کشید و گفت: البته صدای جغد! بلبل لبخندی زد و گفت: البته به تشخیص خر!»
فابل یکی از بهترین ابزار بیان، استدلال ، محاوره و حتی مجادله است و خلاصه فابل برای گفتن ناگفتنی ها، غیرمستقیم ، دوپهلو و در پرده سخن می گوید. فابل های دکتر عباس توفیق، بسیار ساده، روان و عامه فهم است. می توان از نمونه های برتر آن در کتاب های درسی استفاده کرد. چرا که سرشار از پند و اندرز است.
بچه کلاغه به باباش گفت: بابا، وقتی یک آدم دولا می شه، من از کجا بفهمم داره بند کفش شو می بنده یا داره سنگ ورمی داره؟ باباش گفت: تو اصلاً سعی کن با آدمیزاد جماعت رو به رو نشی!
مادر گوساله خیلی از نفهمی بچه اش دلخور بود. بچه اش دائم خریت می کرد و مادره ناراحت می شد؛ اما به خودش وعده می داد که ایشالا بزرگ می شه، فهم پیدا می کنه.
به این امید نفهمی های بچه اش را تحمل می کرد. سال ها گذشت. بچه اش بزرگ شد، اما می دانید چه شد؟ وقتی بزرگ شد، تازه شد یک گاو تمام عیار!
منبع : روزنامه اطلاعات
