یک شاعر و روزنامه‌نگار طنزپرداز کشور گفت: ماجراهای طنز در جبهه بسیار زیاد وجود داشته است. باید کمی تابوشکنی کنیم و خط قرمزها را جلوتر ببریم و بیش از پیش این شوخ طبعی‌ها را ثبت کنیم.
قاسم رفیعا، شاعر و روزنامه‌نگار طنزپرداز کشور، در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری حوزه هنری با بیان اینکه در دوران دفاع مقدس، کسی نگاه طنز به این واقعه نداشت، اظهار کرد: هیچ طنزپردازی در آن دوران به دفاع مقدس از منظر طنز نگاه نمی‌کرد؛ چرا که همراه با شهادت، جانبازی و غم های بزرگ بود. اما اگر از روز نخستی که جنگی به ما تحمیل شد و دشمن به کشورمان حمله کرد، نگاه طنز را هم مدنظر قرار می‌دادیم، بدون تردید امروز مجموعه ایی از اتفاقات طنزآلود را می‌توانستیم از دل آن بیرون بیاوریم.
وی با بیان اینکه همراه با دفاع مقدس همیشه مقوله طنز و مطایبه وجود داشته است، عنوان کرد: اتفاقاتی که در اوایل جنگ تحمیلی رخ داد باعث شد از مجموعه ای از طنزهای تاثیرگذار فاصله بگیریم. نخستین بار در یکی از مجلدهای مجموعه کتاب «فرهنگ جبهه»، با موضوع خوش طبعی های دفاع مقدس آشنا شدم که مسعود ده نمکی بیشترین استفاده را از کتاب «فرهنگ جبهه» و بخش «شوخ طبعی‌های» این مجموعه در فیلم اخراجی‌ها کرد و در واقع فیلم او عملا برداشت‌هایی از کتاب «خوش طبعی‌های فرهنگ جبهه» بود.
رفیعا همچنین گفت: رزمنده‌هایی که به جبهه رفتند از قشر مردم همین مملکت بودند و دارای روحیه‌های طنازانه و لطیف بودند. در جبهه هم لحظات خاصی اتفاق می‌افتاد و مدت زیادی عملیاتی نبود و رزمندگان دور هم بودند و شوخی می‌کردند و فضا این گونه نبوده که تصور شود تمام مدت همه رزمندگان در حال دعا و عبادت و یا در جنگ بوده‌اند و بالاخره لحظات طنزی وجود داشته است. بخش عمده‌ای از این فضای طنز در فرهنگ جبهه آمده و بخشی هم که نیامده شاید صلاح نبوده و تصور عمومی بر این بوده که گفتن برخی مسائل از ابهت آن فضا و شخصیت رزمندگان کم می کند. البته شاید هنوز هم صلاح نباشد برخی مسائل و موضوعات جنگ تحمیلی بیان شود.
این شاعر و روزنامه‌نگار طنزپرداز کشور ادامه داد: به مرور زمان خط قرمزهای بیشتری از موضوعات طنزآمیز دوران جنگ شکسته می‌شود. در یکی از فیلم های رسول ملاقلی پور، نامه رسانی در جبهه حرکات موزون انجام می‌دهد و رزمندگان برایش دست می‌زنند. مرحوم ملاقلی پور در جلسه‌ای خصوصی قسم می‌خورد یکی از مسئولان به خاطر این سکانس به او سیلی زده است و می‌گفت حتی ممکن بود برخی تندروها مرا به خاطر این صحنه از فیلم بکشند. امروز در سینما بسیاری از خط قرمزهای دفاع مقدس شکسته شده است و در طنز مکتوب هم همین گونه است.
وی با اشاره دوباره به کتاب فرهنگ جبهه تصریح کرد: در کتابی که آقای سید مهدی فهیمی جمع آوری کرده‌اند بخش عمده‌ای از شوخ‌طبعی‌های دفاع مقدس وجود دارد، اما احساس می‌کنم این شوخ‌طبعی‌ها خیلی بیش تر از آن است و ماجراهای طنزی در جبهه بسیار زیاد وجود داشته است. باید کمی تابوشکنی کنیم و خط قرمزها را جلوتر ببریم و بیش از پیش این شوخ طبعی را ثبت کنیم.
این شاعر در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه تا وقتی رزمندگان زنده هستند فرصت داریم آن‌ها را معرفی کنیم، عنوان کرد: باید تلاش کنیم تا با ثبت خاطرات و معرفی رزمندگان و فرماندهان دفاع مقدس، از این طریق فرهنگ جبهه را بیش از پیش معرفی کنیم. من کتابی با عنوان «باغ ماهی‌ها» درباره شهید حسین جمعی نوشتم و این شهید علاقه زیادی به کفتر داشته است. به من می‌گفتند که حق نداشتی بنویسی این رزمنده قبل از جبهه رفتن کفترباز بوده است. اگر خط قرمزها را محدود کنیم و تصور شود که رزمندگان جایگاه الهی داشته و از طنز و مطایبه فاصله داشته اند، دیگر امکانی برای پرداختن به طنز وجود نخواهد داشت.
قاسم رفیعا متولد سال ۱۳۵۰ در طرقبه است. فارغ‌التحصیل رشته الهیات و تاریخ اسلام بوده و معاونت پرورشی مدرسه‌ای در طرقبه را به عهده دارد.
