شکلات الشعراء : طنز مرکز دایره ای به وسعت عالم است

مصاحبه ی اختصاصی شیرین طنز با شکلات الشعراء ، حسین گلچین :

به سراغ یکی از طنزپردازان استان فارس رفتیم و از حال و هوای طنز از ایشان سؤال کردیم، خود را شکلات الشعراء نامیده، و تاکنون اشعار طنز بسیار زیبائی سروده است، که در شیرین طنز منتشر می شود، متن کامل مصاحبه را در ادامه می خوانید.

۱- با سلام، لطفا خودتان را بطور خلاصه معرفی نمائید.
من «حسین گلچین» متولد یکهزار و سیصد و پنجاه و دوی شهرستان استهبان استان فارس. تا اخذ دیپلم برق (الکتروتکنیک) در زادگاهم ساکن بود؛ برای ادامه ی تحصیل به شیراز و چند سال بعد به ساری رفتم، هم اینک کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی ام و عمدتاً به عنوان دبیر آموزش و پرورش دبیرستانها مشغولم هرچند تدریس در سایر مؤسّسات و نویسندگی رادیو فارس را هم تجربه کرده ام.
۲- از کی و چرا طنز را شروع کردید؟
از زمانی که مرتکب شعر شده ام همواره در نقد دوستان بر آثارم به رگه های طنز در متن اشاره شده است، از این دیدگاه هیچ گاه از طنز جدا نبوده ام، شعرهای طنز اندکی نیز گفته بودم ولی اینکه به صورت مستقل شعر طنز بگویم بیشتر تحت تآثیر برنامه ی طنز قندپهلو بوده است.
چرا طنز؟ زیرا در طنز مستیم تر می توان حرف زد و درد دل کرد؛ عمق گرایی معنایی و شگرف آفرینی خیال، مجال بروز کمتری می یابد و به جای آن صمیمیّت حرف اوّل را می زند، به همین دلیل این شیوه ی نوشتار با مخاطب عادی وغیرحرفه ای شعر، راحت تر ارتباط برقرار می کند؛ فرای این موارد، علاقه مندم در همه ی قوالب و زمینه ها طبع آزمایی کنم حتّی تعداد زیادی شعر کودک سروده ام؛ البتّه می دانم سرایش های کلکسیونی مانع حرکت توسن پیشرفت می شود ولی دلم اینگونه راضی تر است.
۳- چرا تخلص “شکلات الشعرا” را برای خودتان انتخاب کردید؟
چون با دو حرف اوّلش می توانم «شک» کنم و با سه حرف بعدی اش «لات» باشم و با کلّش«شکلات»، حلاوتی بیافرینم؛ «الشّعرا» هم که یدکی ست پیش افتاده.
۴- در زمینه ی طنز تاکنون چه آثاری را منتشر کرده اید و یا در دست چاپ دارید؟
تا به حال دو مجموعه رباعی توسّط نشر فصل پنجم (که به چاپ دوم رسیده است) و نشر هنررسانه اردی بهشت (کتابی با حمایت دولتی) منتشر کرده ام در زمینه ی طنز هم بزودی مجموعه ای را در «انتشارات پارسی سرا» (که مدیر مسئولش خودم هستم)، چاپ خواهم کرد.
۵- تاکنون در چه جشنواره های طنزی شرکت نموده اید و چه مقام هایی کسب نموده اید ؟
در جشنواره های تقریباً زیادی حائز مقام شده ام که شرح کاملش در وبلاگم (رباعی معاصر) درج شده است. در زمینه ی طنز، همانطور که اشاره شد مدّت زیادی نیست که شعر طنز می گویم؛ امّا خوش اقبالانه در همین مدّت کوتاه نیز ثمره ی کارم مطلوب بوده است؛ در جشنواره ی کشوری شعر طنز با عنوان «گوله نمک» جزء نفرات نهایی بودم که در برنامه ای شبیه قندپهلو با مجریگری جناب «رضا رفیع» و داوری جنابان «فیض و بیابانکی» حضور یافتم، تجربه ی خوبی بود و مردم اصفهان هم استقبال شایانی کردند.
۶- نظر خود را درباره ی طنز سیاسی و اجتماعی بیان کنید و بفرمائید کدامیک بهتر در جامعه تأثیر گذار است؟
طنز مرکز دایره ای به وسعت عالم است و به هر مقوله ای می تواند بپردازد بستگی دارد که شاعر چه نحله ی فکری داشته باشد و خمیرمایه ی اندیشه اش چه باشد؛ بعضی در شعرشان متمرکز بر دغدغه های معمول زندگی شخصی اند، مثل: زن ذلیلی؛ برخی به مشکلات اجتماعی نظر دارند، مانند: گرانی؛ عدّه ی کمی هم بیشتر معضلات جهانی را بازتاب می دهند و شعرشان تاریخ مصرف ندارد؛ من شبیه پاندولی بین این همه در نوسانم.
کدام اثرگذارتر؟، شعر اگر خوب مخاطبش را بشناسد و بداند به کجا شلّیک کند تیرش به خطا نمی رود و حتماً آفرینش ادبی اش مؤثّر خواهد بود.
۷- معنی واقعی طنز را بطور خلاصه بیان کنید.
پرسش سختی ست، من خیلی خودم رو درگیر تعاریف بسته بندی شده ی سنّتی نمی کنم، تعریف هر پدیده ای زمانی تا حدودی کامل میسّر است که پرونده اش بسته شود، مثل یک انسان که تا زنده است نمی توان در مورد کیفیّت بود و نمودش نظر قطعی و صائب داد ولی در کل حس می کنم شاعران طنزپرداز نسبت به بقیّه، دارای شخصیّتی باثبات تر، اعتماد به نفس و ریسک پذیری بیشتر و جرأتی شگرفند.
۸- با کدامیک از طنزپردازان ارتباط دارید و نظر شما درباره ی آن ها و آثارشان چیست؟
امروزه اکثراً ارتباط شعری در اینترنت صورت می گیرد که من نیزدر حال تلمّذ از پیشگاه نخبگان طنز این مرز و بوم هستم، ترجیح میدهم نام شخص خاصّی را ذکر نکنم.
۹- آیا در شبکه های اجتماعی نیز فعالیت می کنید ؟
من با همکاری دوستان شاعرم گروهی با رویکرد عمدتاً طنز در تلگرام ساخته ایم به نام «کندو» که شاعران بویژه طنزپردازان استقبال خوبی از برنامه های آن داشته اند و ایده دهنده به گروههای ادبی دیگر نیز بوده است.

۱۰- قصد شما از سرودن اشعار طنز چیست؟ آیا می خواهید نکات خاصی را بوسیله ی طنز بیان کنید و یا فقط جهت سرگرمی شعر طنز سرایش می کنید؟
قصد بدی ندارم، ما هم این گوشه نشسته ایم و هر از گاهی اگر نوبت شد یک مِن و مِنی می کنیم همین. شعر می تواند سرگرمی هم باشد البتّه از نوع طاقت فرسا؛ شعر برای من خودِ زندگی ست.

۱۱- اشعار طنزی که در شبکه های مجازی منتشر می شود را چطور ارزیابی می کنید؟
شبکه های اجتماعی نوعی «کن فیکون» است و یقیناً برای کسی که بداند چگونه از این ظرفیّت غنی بهره ببرد بسیار سودمند است، من این فضا را از انجمن های شعر مفیدتر می دانم و در این گستره ی ادبی شعرهای خوب فراوانند؛ هرچند مثل هر فضای دیگری آسیبهای خاص خودش را هم دارد.

همسر و دخترم طبع سرایش دارند؛ از بستگان کسی شعر طنز نمی گوید؛ بیشتر مشوّقند بویژه به خاطر یکی از شعرطنزهای جدیدم با نام «مگه داریم؟، مگه میشه؟»، که به تازگی در اینترنت پخش شده بود پیامهای تحسین آمیزی دریافت کردم.

۱۳- آیا با روزنامه ها و سایت ها در زمینه ی طنز همکاری دارید؟
کمتر با ماهنامه ی «خط خطی» و بیشتر با سایت خوب خودتان (شیرین طنز).

۱۴- نظر شما راجع به ستون طنز مطبوعات و مجله های طنز چیست؟
ستون طنز در مطبوعات به شرطی خوب است که منحصر به فرد خاصّی نباشد چون آن فرد هر قدر هم اندوخته ی ذوقی داشته باشد به هر حال انسان است و در گیر و دار روزمرّگی ها ممکن است نتواند بطور منظّم، مطلوب و در حدّ توقّعی که از اوست نقش آفرینی کند؛ ولی اگر ستونی در اختیار یک تیم طنزپرداز قرار گیرد یقیناً هم نویسندگان راحت ترند و هم خوانندگان راضی تر و کیفیّت کار هم فراتر خواهد رفت.

۱۵- آیا طنز در برنامه های تلویزیونی به درستی بیان می شود؟
تلویزیون دارای ظرفیّت طنزپردازی وسیعی ست البتّه تجربه ثابت کرده است که ما ایرانی ها تحمّل نقدپذیری مان کم شده است، این مسأله کار رو سخت میکند؛ البتّه این نقیصه به معنی حذف برنامه ی طنز در رسانه نیست، بلکه سماجت بر امری که صحیح است و تکرار و تأکید بیشتر بر آن می تواند حسّاسیّت های نابجا را از بین ببرد یا کم کند. در این راستا کارگردان، شاعر، کارکاتوریست و…همه نقش دارند. تلویزیون به زعم بنده با انباشت توجّهی که به سمتش است مهمترین رسانه در زمان حال شمرده می شود که بی شک می تواند زمینه ی درمانی مؤثّر برای خمودگی و افسردگی نسل امروز باشد.

۱۶- نظر شما درباره ی سایت شیرین طنز چیست؟
«شیرین طنز» سایت جامع طنز است که یقیناً باید از تیمی حرفه ای و متبحّر بهره ببرد که بتواند اخبار و رویدادهای محافل طنز کشور را در زمینه های مختلف پوشش دهد؛ به همه ی عوامل اجرایی اش دست مریزاد می گویم و بهترینها را برایشان آرزومندم.

۱۷- در پایان برای شما آرزوی موفقیت کرده و اگر نکته ی خاصی مد نظر دارید بیان کنید.
سپاسگزارم؛ با بیتی از حافظ با شما خداحافظی می کنم:
سال خرّم، فال نیکو، مال وافر، حال خوش
اصل ثابت، نسل باقی، تخت عالی، بخت رام.