رمان «اشتباهات عشاق تازه‌کار» با حضور اسماعیل امینی، علی‌اکبر زین‌العابدین و شهرام شفیعی (نویسنده کتاب) در کتاب‌فروشی کتاب داستان معرفی و نقد شد.
به گزارش شیرین طنز به نقل از ایسنا، بر اساس گزارش رسیده، در آغاز این برنامه امیرعباس تقی‌پور از اعضای هیأت مدیره انتشارات سیمای شرق با اشاره به تاسیس این انتشارات در سال ۱۳۸۱ افزود: سیمای شرق نزدیک به ۷۰ عنوان کتاب در حوزه روابط عمومی و علوم ارتباطاتی منتشر کرده است و جدی‌ترین ناشر تخصصی در این حوزه است. تا پیش از تاسیس این انتشارات، مجموع کتاب‌های منتشرشده در علوم ارتباطاتی به ۵۰ عنوان نمی‌رسید.
او با اعلام اینکه در دو سال گذشته اتفاقات تازه‌ای در این نشر رخ داده گفت: تاسیس بخش کودک این انتشارات با نام کتاب‌های زرافه و همچنین ورود این انتشارات به حوزه عمومی مانند ادبیات، جامعه‌شناسی، هنر و… برنامه‌های تازه سیمای شرق است و رمان «اشتباهات عشاق تازه‌کار» از تولیدات رویکرد جدید این انتشارات است.
پس از آن علی‌اکبر زین‌العابدین که مدیریت جلسه را به عهده داشت هدف از برگزاری این نشست را به جز نقد کتاب، آشنایی با ژانر «داستان‌آپ کمدی» اعلام کرد که شهرام شفیعی این ژانر را معرفی کرده است. اصطلاحی که خودش را تعریف می‌کند، اما حتما ملاحظاتی در تعریف آن در نظر گرفته شده.
شهرام شفیعی در ابتدای سخنان خود گفت: همیشه فکر می‌کنم چرا ما طنزنویسان شوخی می‌سازیم؟ چرا خنده تولید می‌کنیم و هدف ما از این کار چیست؟ من فکر می‌کنم همه ما به دنبال یک شادی حقیقی و اصلی هستیم که در جهان وجود دارد و با این شوخی‌سازی‌ها خودمان را به آن نزدیک می‌کنیم. خلق همه این شادی‌های کوچک برای رسیدن به آن شادی بزرگ است.
او در ادامه اظهار کرد: تجربه نوشتن «اشتباهات عشاق تازه‌کار» که اولین کتاب در نوع داستان‌آپ کمدی است مدلی بود که با ناشر به توافق رسیدیم و خود را آماده ریسک پذیرش مخاطب در مواجهه اولیه کردیم.
این نویسنده افزود: این کتاب بخشی از پروژه‌ای است که من در این ژانر تازه تجربه می‌کنم و قرار است با انتشارات سیمای شرق این روند را تقویت کنیم و ادامه دهیم. شفیعی گفت: داستان‌آپ کمدی تعریف ساده‌ای دارد، استندآپ کمدی‌ای است که بر پایه متون داستانی طنز قابل اجرا باشد و در چنین وضعیتی بازیگر، گوینده و یا هر کس که متن را اجرا می‌کند در دخل و تصرف در متن، دست باز دارد و نویسنده متن هم آن را از قبل پیش‌بینی کرده است.
او اضافه کرد ما هنوز استندآپ کمدی حرفه‌ای در ایران نداریم. اغلب اجراها بر پایه خاطرات است در صورتی که در معنای حرفه‌ای باید بر مبنای متن باشد. سپس زین‌العابدین از اسماعیل امینی خواست تا تفاوتها و شباهت‌های طنزپردازی رمان «اشتباهات عشاق تازه‌کار» را با آنچه در سبک‌های رایج می‌بینیم و می‌خوانیم بیان کند.
دکتر اسماعیل امینی به عنوان منتقد میهمان در سخنان خود گفت: در رمان‌های طنز، معمولا خواننده کتاب در فضایی طنزآمیز قرار می‌گیرد که نویسنده در کلیت رمان ایجاد کرده، اما در کتاب «اشتباهات عشاق تازه‌کار»، در هر صفحه به شوخی‌سازی‌های متنوعی برمی‌خوریم که در نوع خودش کم‌نظیر است. همچنین برای تدریس در کارگاه‌های طنزنویسی کارایی دارد.
او درباره نظام اندیشه نویسنده در کتاب گفت: در این رمان، خنداندن مقدم بر تامل کردن بوده است. یعنی ابتدا خواننده با وجه سرگرمی و خندیدن به رمان وارد می‌شود و سپس به تامل در نظام فکری نویسنده می‌پردازد.
امینی با انتقاد از نوع طنزپردازی رایج در صدا و سیما افزود: طنز رایج صدا و سیما به بیراهه می‌رود. در برنامه‌های طنز و کمدی صدا و سیمای این سال‌ها معمولا با انگ زدن به یک طبقه اجتماعی یا اقتصادی یا انواع خاصی از اقشار اجتماعی تولید خنده صورت می‌گیرد، به عنوان مثال آنچه امروز بیش از همه رواج دارد شوخی با افراد کودن و کم‌هوش است. انگار هر کس قدرت یادگیری کمتری دارد و به نظر ابله می‌رسد می‌شود دست انداخت و با وضعیتش شوخی ساخت. یا هر کس که اطلاعات روز تکنولوژیک یا سیاسی و یا هر چه را ندارد می‌توان مسخره‌اش کرد، مثلاً ممکن است من اطلاعاتم درباره آخرین تولیدات گوشی همراه یا آخرین اخبار سیاسی جهان به روز نباشد، فرصتی می‌شود تا با من شوخی کرد و هر کس که چنین نیست، شخصیت محترم و شایسته‌ای است که قابلیت شوخی ندارد. در کتاب «اشتباهات عشاق تازه‌کارـ برعکس این جریان عمل شده و نویسنده با وضعیت شخصیت‌ها در پیکره داستان شوخی کرده و هیچ نوع طبقه و مدل خاصی از انواع آدم‌ها را برای شوخی‌سازی هدف نگرفته است.
این شاعر و طنزپرداز از تقلیدهایی که در ادبیات طنز منجر به انبوه‌سازی می‌شود انتقاد کرد و گفت: یک آدم خلاق «په نه په» را ابداع می‌کند و چند شوخی خوب با آن می‌سازد ولی بعد از آن شاهد این هستیم که عده پر شماری با تقلیدی ناشیانه، آن ساختار را لوث می‌کنند، همچنانکه مثلا با «مملکته داریم» چنین کردند. اما شفیعی در این رمان با بهره‌گیری از اسلوب و سبک و سیاق سنت طنز در تاریخ ادبیات، به خلق شوخی‌های زیادی روی آورده که ناشی از تکنیک‌های خاص خود نویسنده است و ارزشمند است.
امینی از زبان پاکیزه کتاب قدردانی و اضافه کرد: امروزه به سختی می‌توان به متونی دست پیدا کرد که چه در نحو زبانی و چه در شکل و فرم زبان ویراسته و کم‌اشکال باشد و «اشتباهات عشاق تازه‌کار» نمره بالایی از این نظر می‌گیرد.
این استاد دانشگاه در پایان سخنان خود قطعه‌هایی موفق از رمان را برای حاضران خواند و ساختار شوخی‌سازی‌ها را تشریح کرد. همچنین نظر مخالف خود را با موارد اندکی از شوخی‌های کتاب ابراز و اذعان کرد که شخصا با شوخی‌هایی که ویژگی‌های خاص جسمی افراد را نشانه می‌گیرند از قبیل کچلی، پرمویی و یا کوتاهی و بلندی قد افراد موافق نیست.
علی‌اکبر زین‌العابدین درباره دوره‌های طنزنویسی شفیعی گفت: آثار شفیعی در اواخر دهه ۶۰ و دهه ۷۰ شوخی‌هایی است بیشتر بر پایه شوخی‌های روایی و از اواخر دهه ۷۰ و دهه ۸۰، شوخی‌های داستانی او بیشتر بر طنز موقعیت بنا شده مثل رمان «عشق خامه‌ای» یا «قصه‌های غرب وحشی» و در چند سال اخیر بیشتر شوخی‌سازی‌های او بر گفت‌وگونویسی تکیه دارد، مثل «جزیره بی‌تربیت‌ها»، «با عرض معذرت» و یا همین «اشتباهات عشاق تازه‌کار» که این گفت‌وگوها در کنار موقعیت‌های طنز هم را تکمیل می‌کنند.
پس از آن شفیعی درباره دوره‌های گوناگون طنزنویسی‌اش گفت: تا حدود زیادی با تقسیم‌بندی آقای زین‌العابدین موافقم، اما در همه این سال‌ها ساختار طنزنویسی من بر پایه درام بوده؛ چرا که اساسا طنزنویسی غیر دراماتیک را ماندگار نمی‌دانم. ضمن اینکه همچنان هم در دیگر آثار تازه‌ام داستان‌هایی وجود دارد که بر مبنای طنز موقعیت است مثل مجموعه‌ای که در مجله «قلک» دارم می‌نویسم. اما آثاری که مثل کتاب «اشتباهات عشاق تازه‌کار» بر گفت‌وگوهای طنز تکیه دارد بخشی‌اش به خاطر این است که قابلیت اجرایی داشته باشد.
او در ادامه درباره شوخی‌هایی که امینی آنها را نپسندیده بود گفت: بالاخره در لابه‌لای کارهای ما کاه هم وجود دارد مثل وقتی که باری از شیشه و بلور حمل می‌کنیم و لابه‌لایش کاه می‌گذاریم تا امنیت بار حفظ شود. با اینکه توجیه خیلی خوبی نیست و آن شوخی‌ها قابلیت اصلاح دارند.
شفیعی از کار دشوار روشنک فتحی طراح گرافیک کتاب تقدیر کرد و گفت انتشار این رمان بدون حضور گرافیست حرفه‌ای و خلاقی مثل ایشان امکان‌پذیر نبود؛ چرا که این رمان بر اساس عکس‌هایی که از میمیک‌های طنز نویسنده در بین سطور قرار گرفته نوشته شده. همچنین برخی از شوخی‌های هر صفحه برجسته شده تا خواننده در خوانش کتاب راحت‌تر باشد.
او همچنین اعلام کرد در حال حاضر علاوه بر تولید این متون در آژانس مرکزی طنز و کمدی در حال تدریس نوعی طنزنویسی هستم که قابلیت اجرایی داشته باشد و افرادی برای ترویج داستان‌آپ کمدی تربیت شوند.
در این نشست که در روز یکشنبه یازدهم مهرماه برگزار شد جواد محقق، ناصر کشاورز، امیر لعلی، روشنک فتحی و آفرین قاسمیه در میان میهمانان حضور داشتند. در پایان مراسم شهرام شفیعی کتاب‌های مخاطبانش را امضا کرد و با آنها عکس یادگاری گرفت. گلاره جباری، مجری سیما اجرای این مراسم را بر عهده داشت.
رمان «اشتباهات عشاق تازه‌کار» را انتشارات سیمای شرق منتشر کرده است.
