یک طنز پرداز با بیان اینکه نسبت به طنز شناخت وجود ندارد، گفت: کار طنز عصبانیت، فحاشی، انتقام گیری و تسویه حساب نیست.
به گزارش شیرین طنز، دکتر اسماعیل امینی، طنزپرداز، نویسنده و استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که طنز تا چه اندازه می تواند در رفع مشکلات اجتماعی موثر باشد به خبرنگار شبستان گفت: مشکلات و معضلات اجتماعی را ادبیات به وجود نیاورده است که طنز بتواند آنها را از بین ببرد. بخشی از مشکلات و معضلات اجتماعی ریشه در اقتصاد دارد. بخشی از آنها ریشه در مدیریت های غلط و بخش دیگری از مشکلات اجتماعی ریشه در تحولات فرهنگی دارد. کار طنز این نیست که مشکلات و معضلات اجتماعی را از بین ببرد، کار طنز این است که نسبت به این مشکلات و معضلات هشدار دهد و درباره آنها حرف بزند. خوشبختانه طنز توانسته این کار را انجام دهد.
دکتر امینی با بیان اینکه نسبت به طنز شناخت وجود ندارد، عنوان کرد: از طرف کسانی که طنز را می آفرینند و همین طور از سوی کسانی که مخاطب انتقادها هستند یک سری سوءتفاهماتی نسبت به طنز وجود دارد. این مسئله باعث شده که طنز آن کار اصلی که می خواهد انجام دهد را نتواند انجام دهد. کسی که طنز را می آفریند، فکر می کند کار طنز انتقام گیری، عصبانیت، فحش و تسویه حساب است، در صورتی که کار طنز اینها نیست.
این نویسنده و طنزپرداز اظهار داشت: طنزپرداز مثل کسی است که متخصص و صاحب نظر است. فرض کنید یک پزشک است که متوجه می شود یک آدم رنگش زرد است یا پی می برد که آدمی دندان هایش پوسیده است. او نمی خواهد آدمی که چهره اش زرد است را مسخره کند و یا کسی که دندان هایش پوسیده است را سرزنش کند. طنز پرداز می خواهد هشداری به آنها بدهد اما یک هشداری که به آنها برنخورد بنابراین می خواهد با دلسوزی این کار را کند. مخاطبان هم غالبا مراکز قدرت هستند و اینطور نگاه می کنند که لابد طنزپرداز با من دشمنی دارد و می خواهد مرا ضایع کند به همین دلیل خیلی ها از طنزپردازها دلگیر می شوند. گاهی از طنزپردازها شکایت می کنند و برای آنها دردسر ایجاد می شود. گاهی نیز نشریه آنها را تعطیل می کنند که هیچ یک از این کارها خوب نیست.
دکتر امینی خاطرنشان کرد: کسی که کار اجرایی می کند، فردی که مسئولیت دارد و یا کسی که کار فرهنگی می کند باید از خدا هم بخواهد کسی با او شوخی کند و اشکالاتش را بگوید. کسی که رانندگی می کند و به طور مثال دنده عقب می رود اگر یک نفر به او فرمان دهد، مسلما بهتر است اما اگر کسی کاری با او نداشته باشد، ممکن است در جوی آب بیفتد. هر دو طرف باید همدیگر را بشناسند یعنی هم طنز پرداز و هم کسی که طنز پرداز با او شوخی می کند. در حال حاضر فضا یک مقدار نسبت به گذشته بهتر شده است. یک مقدار آقایان صاحب قدرت، تحمل شان بهتر و بیشتر شده است ولی باز هم گاهی به مشکلاتی برمی خوریم.
دکتر امینی با اشاره به اینکه جامعه ما به لحاظ انتقاد در وضعیت بدی بسر می برد، بیان کرد: جامعه ما انتقادپذیر که نیست هیچ، بلکه به جای انتقاد به هم فحش می دهند و آبروی هم را می برند. انتقاد در جامعه ما گم شده است. به جاهایی رسیدیم که خیلی بدتر از انتقاد است. یک روزنامه را باز می کنی و می گوید که فلان جناح دزد است. روزنامه دیگری را باز می کنی و می گوید جناح دیگر اختلاس می کند. روزنامه دیگر می گوید آن جناح دین ندارد. اینها دیگر انتقاد نیست به مرحله فحاشی و انتقام جویی رسیده است. خیلی هم جدی است و طنز هم نیست.
گفتگو از مریم داوری
