menu
shuffle search add person
انصراف
cancel

شیرین طنز را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید :

keyboard_double_arrow_left keyboard_double_arrow_right

پیشنهاد
شگفت انگیز

بزن بریم

بیخیال

خلیل جوادی

خلیل جوادی : شاعران خوب عرصه ی طنز تعدادشان از انگشتان دست بیشتر نیست

شاعران خوب عرصه ی طنز ما تعدادشان از انگشتان دست بیشتر نیست و امیدواریم با وجود جشنواره های خوبی مثل جشنواره طنز سوره بتوان افراد خوبی را کشف و تربیت کرد.

مخاطبان طنز او را با کتاب های “سمفونی جیرجیرک ها”، “مجموعۀ شعر طنز محکمۀ الهی” ، “بازار وطن فروش ها”، “در حلقه رندان” و … می شناسند. کارشناسی شورای شعر مرکز موسیقی سازمان صدا و سیما و داوی چندین جشنواره ادبی از دیگر فعالیت های خلیل جوادی شاعر، ترانه سرا و طنزپرداز کشورمان است که این روزها در آستانه ۵۳ سالگی به شدت از دغدغه خود به کم توجهی به طنز در جامعه می گوید.

خلیل جوادی

به گزارش شیرین طنز، گفتگوی مرکز محافل حوزه هنری با خلیل جوادی را در ادامه می خوانید :

*فکرمی کنید چه نگاه ویژه ای می تواند منجر به تولید طنز ادبی شود؟
اگر فرض بر این باشد که منظور از طنز ادبی شعر طنز است ، باید عرض کنم که طنز ادبی دو وجه اساسی و بنیادی دارد ، وجه اول “چگونه گفتن” است ، یعنی مسلح بودن شاعر طنز پرداز به تمام ابزارها. این ابزار ها عبارت است از دانش فنی و تکنیکی ، تسلط بر زبان و بیان، درک عالمانه و هوشیارانه ی ویژگی ها و قابلیت زبان در ترازوی عروض، توانایی به کار گیری بهینه ی صناعات ادبی و… . احاطه و اشراف به این ابزارها، لازمه ی “چگونه گفتن” است. وقتی که به ابزار های ” چگونه گفتن” مسلح شدیم، نوبت به وجه دوم قضیه یعنی “چه گفتن” می رسد. در این جا بحث ظرف و مظروف پیش می آید،” چگونه گفتن” ظرف، و” چه گفتن” مظروف است. وقتی که ظرف گرانبها و ارزشمندِ چگونه گفتن را داشته باشیم ، به شکل طبیعی انتظار می رود داخل این ظرف، چیزهای ارزشمندی هم بریزیم. باید حرفی بزنیم که به درد جامعه ی امروز بخورد، لقلقه ی زبان و کاغذ سیاه کردن و حجم افزایی نباشد.

برمی گردیم به اول سوال، که “چه نگاه ویژه ای می تواند منجر به خلق طنز ادبی شود؟”

جواب بنده این است، نگاه ادیبانه و طبیبانه، نگاه اصلاحگرانه، نگاه عالمانه و دردمندانه، نگاه دغدغه مند و مسئولانه. کم نیستند افرادی که نگاه تفننی و سهل انگارانه به شعر طنز دارند، بعضی با خود می گویند حالا که نمی توانند شعر جدی را خوب بسرایند پس بهتر است شعر طنز بگویند، آن هم عامیانه، در حالی که گفتن شعر با زبان محاوره و عامیانه به مراتب دشوارتر از شعر کلاسیک است. شعر عامیانه را نباید با شعر عوامانه اشتباه گرفت.

ابوالفضل زرویی نصرآباد می گفت: “همانطور که یک پزشک درس می خواند و پزشک عمومی می شود، سپس بیشتر درس می خواند و متخصص می شود، شعر طنز هم مرحله ی تخصص و فوق تخصص ادبیات منظوم است.” تا حالا دقت کردید خنداندن افرادی که ضریب هوشی پایین دارند کار راحتی نیست؟ برای این که این افراد قادر به درک سریع نکته های ظریف طنز نیستند و همین افراد هستند که طنز پردازان متوسط را وادار می کنند تا از چهار چوب طنز خارج شده، و برای خنده گرفتن از آنها وارد حوزه ی هجو و هزل شوند. در حالی که هدف نهایی طنز صرفا خنداندن نیست ، بلکه به فکر واداشتن است.

*چقدر با کارهای رسیده در جشنواره طنز سوره آشنایی دارید و به نظرتون هنرمندان این جشنواره در تولید مطلبی به اسم طنز موفق بودند یا خیر؟
کارهایی را که به جشنواره ی طنز سوره رسیده ندیده ام ، پس آشنایی هم ندارم. ولی می دانم که شاعران خوب عرصه ی طنز تعدادشان از انگشتان دست بیشتر نیست. امیدوارم برگزاری این جشنواره ها موجب استعداد یابی و شکوفایی این استعداد ها شود.

* خودتون به عنوان داور درجشنواره های مختلف حضور داشتید چقدر تعریف جامعی در ارزیابی آثار طنز وجود دارد و اصلاً ملاک مشخصی را می توان در ارزیابی طنز لحاظ کرد یا خیر؟
در پاسخ به سوال اول شما در مورد” طنز ادبی” تعریف ارائه دادم، ملاک ارزیابی بنده در داوری جشنواره ها همان “چه گفتن” و “چگونه گفتن” بوده است.

*کم توجهی به درون مایه طنز توسط مخاطبان را به دلیل نگاه سطحی مخاطب می دانید یا اینکه آثار خیلی سطحی در این زمینه تولید می شود؟
متاسفانه هردو. شاید نتوانیم از مخاطبی که نگاه سطحی به طنز دارد توقع زیادی داشته باشیم، چرا که سالیان سال، رسانه ی ملی ما سطحی ترین فکاهه ها را با نام طنز به خورد مخاطبان داده است.
اما جای تعجب و تأسف است که بعضی از مدعیان طنز که عنوان استادی و دکتری هم یدک می کشند ، طنز را شوخی می پندارند و هرچه آثارشان را غربال می کنیم، چیز چشم گیری که بتوان اسمش را طنز گذاشت، پیدا نمی کنیم. طنز واقعی مثل زلزله ی بالای هشت ریشتر است، در مقابل چنین طنزی بناهای سست، ناگزیر از فرو ریختن است برای این که از نو ساخته شود.

*ممیزی که در اثر طنز وجود دارد را ناشی از مطالب هجو صاحبان آن ها می دانید یا اینکه آستانه تحمل مردم و مسئولان از شنیدن مطالبی این چنینی پایین آمده است؟
طنز در عین منتقد بودن و نیشدار بودن باید نجیب و منصف باشد. طنز پرداز یعنی قاضی عادل ، در عین حال که انگشت علم و عدل را بر روی جرم و بزه با اقتدار می فشارد، وظیفه دارد متهم را از تهمت و افترا و اتهامات واهی و نا روا تبرئه کند.

اخیراً کتابی به ممیزی نفرستاده ام ، اما در گذشته بعضی از ممیزان را آن چنان افراطی تشخیص داده بودم که به مراتب سعه ی صدر و آستانه ی تحملشان کمتر از مسئو لان بوده فرهنگی و هنری بوده است.

chatنظرات شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

اپلیکیشن کبریت کم خطر