“خدا با من است” را نه می توان یک برنامه مناسبتی- معارفی به معنای متعارفش دانست و نه یک برنامه ای طنازانه.
به گزارش شیرین طنز، به نقل از باشگاه خبرنگاران؛خدا با من است را نه می توان یک برنامه مناسبتی/ معارفی به معنای متعارفش دانست و نه یک برنامه ای طنازانه. حتی اگر خود شبکه آموزش را معیار قرار دهیم برنامه “خدا با من است” از جنس قند پهلو یا هفته نامه نیست حتی چیزی شبیه به حوالی هفت ویژه رمضان.
“خدا با من است” را نمی توان حتی با ویژه برنامه های افطاری از جنس ماه عسل سنجید. این برنامه برایندی از همه تجربه های یک تهیه کننده در شبکه آموزش است که از ترکیب تجربیات قبلی با نگاهی جدی تر به حوزه ادبیات و طنزو پیوند آن با مفاهیم و آموزه های معنوی – اخلاقی یک ورژن جدید از یک برنامه ترکیبی/ ادبی را جلوی دوربین می برد که هویت و اعتبارش را از شخصیت های فرهنگی / ادبی اش می گیرد. از مجری برنامه شهرام شکیبا گرفته تا شاعران و نویسندگانی مثل سید مهدی شجاعی و ساعد باقری.
اگر برنامه های افطاری شبکه های دیگر وجهه عمومی داشته و برای مخاطب عام تولید می شود خدا با من است یک ویژه برنامه افطاری مخاطب خاص است به ویژه علاقمندان حوزه ادبیات و هنر که درک متفاوتی از تجربه های معنوی دارند.
واقعی این است که ادبیات کهن و غنی ما به شدت با مفاهیم و تجربه های دینی و ایمانی گره خورده و می توان از طریق بازخوانی آن به لذت معنوی رمضانی در لحظات مقدس افطار دست یافت. برای غنی کردن برنامه های معارفی و حکمت آمیز همیشه به سراغ متون مذهبی و دینی رفته اند و کمتر شاهد برنامه ای بودیم که با همین نگاه به دریای بی کران ادبیات ما بنگرد و از طریق ادبیات و کمی فراتر از آن طنز به بازنمایی و روایت زیبایی شناسی تجربه های ایمانی بپردازد و حال خوشی را دم افطار و اذان به مخاطبان خود هدیه دهد.
این برنامه به ما یادآوری می کند که طنز بی ارتباط با معنویت و تجربه های ایمانی نیست، میان خنده وخرد نسبت عمیقی وجود دارد و خردمندان اهل تبسم و طنازیند چنانچه پیامبراسلام (ص) یکی از ویژگی های مومنین و نشانه های او را لبخند و خوش رویی دانسته اند. خدا با من است از طریق پیوند طنز و ادبیات به معنویت تلاش می کند تا جشن بودن ماه رمضان را نشان دهد.
اینکه ایمان را باید به شادی پیوند زد و اساسا تجربه های ایمانی تجربه های بهجت آور است و هرکس مومن تر است باید شادتر باشد. این نگاه با تصویر کلیشه ای و غلط که گویی دینداری مترادف با غمگین بودن و سوگواری است در تضاد بوده و به شکل هوشمندانه و زیربنایی واقعیت اسلام و نگاه دین را به نسبت شادی و ایمان ذکر می دهد. ایمان آزادی درونی است و آزادی همواره با حس رهایی و شادی همراه است به قول مولوی ای گروه مومنان شادی کنید همچو سرو و سوسن آزادی کنید.
“خدا با ماست” به یاد ما می آورد که ماه رمضان ماه ضیافت و مهمانی خداست و درمهمانی همه شاد و خوشحالند پس چه زمانی بهتر از ماه رمضان که از ظرفیت های طنز بهره ببریم.
در این برنامه نگاه به طنز البته از جنس نگاه سطحی و لودگی نیست و بسیاری از مفاهیم بلند معنوی را در خود باز پرورده و یا تجربه های معنوی مثل روزه داری و ویژگی های آن را در قالب اشعار طنز باز تولید می کند که به ویژه دشواری روزه داری در گرمای تابسان امسال را شیرین و تلطیف می کند. مثلا خواندن اشعاری از اسماعیل امینی شاعر و طنزپرداز فاخر درباره دشواری های روزه داری در تابستان فارغ از آموزه های معنوی/اخلاقی موجود در آن واجد لطافت و شیرینی هایست که یک مخاطب روزه دار را که در لحظات نزدیک افطار سخت ترین مراحل امساک خود را طی می کند لحظاتی مفرح و شیرین فراهم می کند و چه بسا گذراندن این لحظات را آسانتر.
نگاه ظریف و باریک بینی که در شاعران طناز پرداز یا اهل ادب وجود دارد به ارائه تصویری زیبایی شناسی از تجربه های رمضانی ارائه می دهد که تا کنون رسانه ملی به سراغ آن نرفته بود. مثلا اینکه نویسنده محبوبی مثل سید مهدی شجاعی که بسیاری از اهالی ادب و مخاطبان اهل دل او را با نوشته های ادبی/ معنوی اش می شناسند در این برنامه جلوی دوربین رفته و با شهرام شکیبا درباره ادبیات یا طنز و رابطه آن با معنویت سخن می گوید خلاقانه و نواورانه است به ویزه اینکه کتاب های مفید در حوزه طنز را نیز به علاقمندان این حوزه معرفی می کند که می تواند به فرهنگ سازی در این زمینه کمک کند.
حضور او که صاحب بهترین کتابهای آیینی و عاشورایی بوده در قاب تلویزیون غنیمتی است که باید قدرش را دانست و بعد از ماه مبارک نیز به آن ادامه داد. از سوی دیگر خدا با من است با بخش سفرنامه مدینه و مکه با عنوان ” قاسم در میقات” که برگرفته از خسی در میقات جلال آل احمد است توسط شاعر طنز پرداز قاسم رفیعا روایتی متفاوت و جذاب از سفر معنوی حج را روایت می کند که تجربه ای بکر و تازه است و کمک می کند تا نگاه مخاطب به تجربه های معنوی با ظرافت های طنازانه همراه شده و لذت بخش تر شود.
یکی دیگر از بخش های تاثیر گذار برنامه نیایش خوانی و بازخوانی متون کهن اسلامی توسط ساعد باقری است که عقبه طولانی در این زمینه داشته و مخاطبان با مناجات خوانی های او در سالهای پیش آشنا هستند صدا و لحن تاثیر گذار و مهارت و تسلط او در صحیح خواندن متون ادبی این بخش از برنامه را به شدت جذاب کرده است. بها الدین خرمشاهی» نیز به بازخوانی تاریخ کتابت قرآن و نقل لطلیف و ظرافات آیات قرآنی می پردازد عمق و سطح علمی برنامه را ارتقاء بخشیده و به تولید یک برنامه فاخر دم افطاری کمک کرده است.
خدا با من است سعی کرده با گنجاندن آیتم های متنوع، ریتم مناسب آن را حفظ کرده و از کسالت و یکنواختی آن جلوگیری کند.مثلا بخش کاریکاتور که توسط احمد عربانی اجرا می شود تعادل فرمی و ساختاری آن را حفظ کرده و برای سلیقه اکثر مخاطبان چیز جذابی برای تماشا برجای می گذارد و آنها را با کاریکاتورهای مرتبط با ماه رمضان آشنا می کند.
خدا با من است روایت لطف، طنازانه و ادیبانه از تجربه معنوی رمضان است که می تواند فراتر از این ماه و به مناسبت های دیگر نیز بازتولید شود.
یادداشت از الهه علیزاده
