چند ماهی است نماهنگی با عنوان «سرم باجک؛ تنم آذر…» در فضای مجازی منتشر شده که نقیضهای بر ترانه یکی از خوانندههای معروف کشور ولی با حال و هوای شهر قم است. این قطعه موسیقی که به همت دفتر طنز حوزه هنری قم تولید و توسط «نوید جواهری»، یکی از خوانندههای جوان قمی، خوانده شده است، به شدت مورد استقبال قمیها قرار گرفته است.
در این قطعه شاعر به محلهها و خیابانهای مختلف قم اشاره و در این بین نیز نقدهای طنزآمیز خود را درباره مسائل شهری بیان میکند. به همین دلیل، لذت بردن از آن مستلزم آشنایی با محلههای قم است و به اصطلاح باید بچه قم باشید تا با این کلیپ بخندید؛
اما شاعر این قطعه موسیقی کسی نیست جز «سیدجواد میرصفی» یا همان «جاوید مصفا» که سالهاست در عرصه طنز فعالیت مؤثری دارد. با این شاعر جوان درباره ایده اولیه این ترانه و بازخوردهایی که از مردم گرفته است، گفتوگویی داشتیم که در ادامه میخوانید.
ایده اولیه سرودن ترانه قم
به گزارش شیرین طنز، «سیدجواد میرصفی» شاعر این قطعه موسیقی در گفتوگو با رضا یزدانی از روزنامه همشهری درباره ایده اولیه شکلگیری این ترانه گفت: گونهای از شعر به نام «نقیضه» وجود دارد که در تعریف آن گفتهاند تقلید تمسخرآمیزی از یک شعر، نثر یا به طور کلی اثر ادبی است که مبتنی بر طنز و هزل باشد. در این کار تلاش میشود ویژگی سبکی و بیان صاحب اثر اصلی تا حد زیادی رعایت شود. نقیضه در واقع شکلی از مطایبه، تقلید خندهآور و تمسخرآمیز اثر یا آثار ادبی جدی است. نقیضه همان کاری را در ادبیات انجام میدهد که کاریکاتور در نقاشی.
وی افزود: یادم میآید تازه آلبوم موسیقی محسن چاوشی به نام «امیر بیگزند» منتشر شده بود. یکی از قطعههای این آلبوم «جنگزده» نام دارد که در آن به شهرهای مختلف ایران اشاره دارد و شاعر معشوق خود را از جنبههای مختلف به شهرهای ایران تشبیه میکند. چند روز درگیر شنیدن این آهنگ بودم و از آن لذت میبردم تا اینکه یک شب به ذهنم خطور کرد برای این شعر نقیضهای با حال و هوای شهر قم بگویم. بعد از چند روز بالا و پایین کردن بالاخره این شعر را سرودم که هنوز هم برای آن اسمی انتخاب نکردهام.
این شاعر قمی با اشاره به فرآیند تبدیلشدن این شعر به قطعه موسیقی اظهار کرد: بعد از اینکه این شعر را گفتم در گروههای دوستانه تلگرام آن را منتشر کردم که بعد از چند روز در کانالهای مختلف استان قم پخش شد. تا اینکه دفتر طنز حوزه هنری، که هر ماه محفل ادبی «قمپز» را برگزار میکند، به من پیشنهاد ساخت قطعه موسیقی با این ترانه را داد. اما اگر نسخه اولیه این شعر را خوانده باشید متوجه خواهید شد که با نسخه اولی تفاوت دارد و آن به دلیل حساسیتی است که نسبت به قم وجود دارد؛ مثلا در جایی گفته بودم: «دیگه خستهم از این شهر و از این دنیای وامونده/ دلم توی ترافیک پل آهنچی جامونده» که مصراع اول آن دقیقا همان مصرع ترانهای است که محسن چاوشی آن را میخواند. اما مسئولان حوزه هنری برای رعایت شأن قم، پیشنهاد دادند به جای واژه شهر از واژه حال استفاده کنم و من هم پذیرفتم؛ البته جاهای دیگر آن را هم بنا به مصالحی تغییر دادیم.
وی افزود: پس از نهاییشدن ترانه، آقای نوید جواهری از خوانندههای جوان قمی نیز زحمت خواندن آن را کشیدند. تا اینکه در محفل قمپز که در سالن همایشهای شهرداری برگزار شد، از این موسیقی رونمایی شد. جالب است بدانید تا روز قمپز من و ایشان اصلا همدیگر را نمیشناختیم و زحمت هماهنگیها را دوستان حوزه هنری کشیده بودند.
به گفته میرصفی، کانال همشهری قم جزو نخستین کانالهایی بود که این قطعه را منتشر کرد و بعد از آن بود که در بیشتر گروهها و کانالهای تلگرام این قطعه پخش شد؛ البته نماهنگ آن هم بعد از چند روز منتشر شد. میرصفی درباره میزان استقبال مردم قم از این آهنگ و بازخوردها اضافه کرد: خیلی از دوستانی که قمی نیستند ولی با محلههای قم آشنا هستند پیام تشکر میدادند. بعضیها هم که نمیدانستند جاوید مصفا من هستم میپرسیدند شاعر این ترانه کیست؟ بازخوردها خیلی خوب و امیدوارکننده بود و خیلیها پیشنهاد میدادند درباره مسائل مختلف شهری با زبان طنز شعر بگویم.
حساسیتهای طنز در قم
از این شاعر قمی درباره حساسیتهای سرودن شعر طنز برای قم پرسیدیم که پاسخ داد: در قم به دلیل موقعیت مذهبی و حوزوی خاصی که وجود دارد، فعالیت طنزپردازان کمی دشوار است. دشواری آن هم به دلیل رعایت حفظ شئونهاست. اما برای مطرح کردن مشکلات و معضلات شهری تقریبا دستمان باز است و تاکنون با مشکل خاصی مواجه نشدهایم. اگرچه شاعران و نویسندگان و به طور کلی هنرمندان عرصه طنز آن چنان که باید وارد عرصه طنز شهروندی و مدیریت شهری نشدند. در حالی که به نظر من با وجود ظرفیتهای رسانهای که در قم هست، خیلی فعالتر و مؤثرتر میتوان فعالیت کرد. به طوری که در این چند وقتی که از راهاندازی کانالهای خبری و اطلاعرسانی ویژه قم میگذرد، به خوبی میبینیم چقدر انتقاد مردم از مسئولان به خوبی منعکس میشود و برای اصلاح آن گام برمیدارند. به نظر من اگر رسانههای قم از زبان تأثیرگذار طنز استفاده کنند، در پیشبرد اهداف خود که مهمترینش رفع نیازها و معضلهای مردم است، مؤثرتر و موفقتر عمل میکنند.
این کلیپ را در ادامه می بینید :